پادکست گپ‌دایو (3) موسیقی متن فیلم شجاع دل Braveheart

پادکست گپ‌دایو،‌ از پادکست های فارسی زبان در زمینه موسیقی متن و تدوین است که امکان آشنایی با زیباترین موسیقی‌های فیلم را برای مخاطبان فراهم می‌کند.  

در فیلم شجاع دل عشق،‌ آزادی و انتقام هر کدام چه نوای گوش‌نوازی پیدا کرده‎اند؟‌ جغرافیا چطور با پراختی استادانه موسیقی متن یک اثر سینمایی را گوش‌نواز می‎کند؟‌ در فیلم شجاع دل منتقدان، چرا استاد آهنگسازی جیمز هورنر را آماج انتقادات خود قرار داده‎اند؟‌ مل گیبسون چقدر در ساخت شجاع دل به تاریخ وفادار بوده و هورنر تا چه حد در خلق موسیقی این فیلم به کشور ایرلند؟‌ با ما در پادکست‎های گپ‌دایو همراه باشید تا برای این سؤالات پاسخی شنیدنی پیدا کنید.

رسالت ما در پادکست‌های گپ دایو  نقد و بررسی فیلم با تکیه بر موسیقی متن و نقد فنی می‌باشد. امید است علاقه‌مندان به سینما، دوستداران موسیقی، دانشجویان سینما، تدوینگران و فعالان عرصه موسیقی و فیلم از مطالب ملودایو استفاده کنند. پادکست گپ‌دایو نقد و بررسی موسیقی متن فیلم شجاع دل فرصتی است تا کلیپ‌های مربوط به پشت صحنه‌ی فیلم شجاع‌دل را ببینید و با مراحل ساخت این فیلم سینمایی آشنا شوید.  

فایل صوتی و کم‌حجم پادکست گپ دایو:

بررسی موسیقی متن فیلم شجاع دل (Braveheart)؛

«پسران اسکاتلند! من ویلیام والاس هستم.»

شجاع‌دل محصول سال 1995 میلادی به کارگردانی مل گیبسون و در ژانر حماسی-قهرمانانه است. این فیلم روایت جنگجویی اسکاتلندی به نام ویلیام والاس است که در سال 1300 میلادی اسکاتلند را علیه انگلستان و پادشاه مستبد آن متحد کرد. این فیلم خوش‌ساخت توسط جان تول فیلمبرداری شده که در کارنامه‌اش فیلمبرداری آثاری مثل آخرین سامورایی، آسمان وانیلی و افسانه‌های خزان وجود دارد. در شجاع‌دل قاب‌بندی‌ها به شکلی است که بیننده حال‌وهوای داستان را به خوبی درک می‌کند و در جنگ‎ها به دلیل منش آزادی‌خواهانه والاس، زاویه دوربین طوری طراحی شده که تابش آفتاب بر چهره او بیش از دیگران است.

«آزاد بمیرید اما در بردگی زندگی نکنید!»

مل گیبسون در جایگاه بازیگر و کارگردان شجاع‌دل خوش درخشید و این فیلم در شصت‌وهشتمین دوره مراسم اسکار نامزد دریافت ده جایزه شد که در نهایت توانست اسکار بهترین فیلم، بهترین فیلمبرداری، بهترین کارگردانی، بهترین تدوین صدا و بهترین چهره‌پردازی را از آن خود کند. به گفته منتقدان، گیبسون تاریخ را دقیق روایت نکرده و این اثر بیشتر اسطوره‌ای-حماسی است تا تاریخی؛ اما در کل این فیلم روایتی روان و دلنشین دارد. از دیگر آثار گیبسون در مقام کارگردان می‌توان به فیلم‌های مصائب مسیح، اپوکالیپتو  Apocalypto 2006  و ستیغ هک‌سا  Hacksaw Ridge 2016 اشاره کرد.

موسیقی متن شجاع‌ دل و جیمز هورنر؛

با هر بار شنیدن موسیقی دراماتیک و غمگین شجاع‌دل که یادآور تنهایی قهرمان داستان است، صحنه‌های فیلم را برای مخاطب یادآوری می‌کند. قطعه «For the love of a princess» یکی از احساسی‌ترین و دراماتیک‌ترین قطعه‌های فیلم است. تم اسکاتلندی قطعه «A gift of a thistle» موتیفی است که در مخاطب حس عشق و شادی را زنده می‌کند. «Wallace Courts Murron» موسیقی رمانتیک احساسی است و در کل موسیقی متن شجاع‌دل ترکیبی از بهترین‌هاست.

جیمز هورنر که در دهه هشتاد به «پادشاه اکشن» شهرت داشت در دهه نود تبدیل به آهنگسازی رمانتیک می‌شود. موسیقی متن فیلم‌هایی همچون افسانه‌های خزان، تایتانیک و شجاع‌دل هرگز از خاطر مخاطبان پاک نمی‌شود. تأثیرپذیری از موسیقی اسکاتلندی یکی از ویژگی‌های زیبای فیلم شجاع‌دل است. داستان شجاع‌دل درونمایی آزادیخواهانه و انتقام‌جویانه دارد؛ در قطعه «Attack on Murron» صدای کوبنده درام مخاطب را برای گرفتن انتقام با شخصیت اصلی همراه می‌کند.

در قطعه «Revenge» که با صدای شاکوهاچی (فلوت ژاپنی) آغاز می‌شود ترس و دلهره‌ای که در مسیر سخت انتقام وجود دارد به بیننده القا می‌شود. هورنر بعد از اتحاد افراد از ساز اسکاتلندی استفاده کرده است. او با استفاده از سازدهنی تم ملودرام ایجاد کرده که در قطعه «Sons of Scotland» نشان‌دهنده آزادی است. موسیقی مربوط به صحنه‌های انتقام با سینتی‌سایزر و موسیقی صحنه‌های عاشقانه با ساز زهی و چوبی ساخته شده‌اند.

«بین قهرمان و هدفش مانعی قرار می‌گیرد این مانع جامعه است. جامعه‌ای که دیدگاه متفاوتی دارد. تفاوتی که رسیدن قهرمان به هدفش را سخت می‌کند.»

هورنر با استفاده از موسیقی فولکلور پس‌زمینه شخصیت اصلی داستان را به مخاطب می‌شناساند. لحن عنوان اصلی فیلم، تم ساده‌ای دارد و بیانگر سادگی شخصیت اصلی فیلم است. آهنگساز با استفاده از موسیقی دراماتیک حس میهن‌پرستی و قهرمان‌سازی را بالا می‌برد و شور و هیجانی به داستان می‌بخشد. موسیقی متن شجاع‌دل در سال 1995 میلادی نامزد دریافت اسکار شد اما در این رقابت موسیقی متن فیلم «پستچی» اثر لوئیس باکالوف جایزه اسکار را دریافت کرد.

«اگر بجنگید ممکن است کشته شوید. اگر فرار کنید زنده می‌مانید… برای مدتی کوتاهی و چند سال بعد از امروز، در رخت‌خوابتان می‌میرید. حاضرید تمام روزهایی که می‌گذرانید، از امروز تا هروقت که بمیرید را بدهید تا یکبار، فقط یکبار، بتوانید به اینجا برگردید و به دشمنانتان بگویید که ممکن است بتوانند جانمان را بگیرند اما هیچ‌وقت نمی‌توانند… آزادیمان را بگیرند.»