پادکست گپ دایو (48) بررسی کارنامه و آثار الکساندر دسپلا؛
پادکست گپ‌دایو در قسمت چهل و هشتم از این مجموعه پادکست‌ها به سراغ یکی از محبوب‌ترین و مشهورترین آهنگسازان حال و حاضر سینما می‌رود و برای مخاطبان و علاقه‌مندان دنیای موسیقی متن داستان هنرمندی‌های الکساندر دسپلا آهنگساز فرانسوی را روایت می‌کند.
الکساندر دسپلا یکی از پرکارترین و پرافتخارترین آهنگسازان زنده‌ی دنیاست که موسیقی متن فیلم‌هایش به ویژه در دهه‌ی اخیر موفقیت زیادی در جشنواره‌های سینمایی کسب کرده و با استقبال چشمگیر تماشاگران نیز روبه‌رو شده است. در میان جوایز سینمایی همچون اسکار، گلدن گلوب، بفتا و سزار جایزه‌ای نیست که نصیب این آهنگساز تأثیرگذار نشده باشد و دسپلا بهترین نمونه از آهنگسازی است که ثابت می‌کند، موفقیت تجاری نیز می‌تواند با کار هنری همراه شود.
فیلم‌های شکل آب، بازی تقلید، هتل بزرگ بوداپست، هری پاتر و یادگاران مرگ: قسمت دوم، سخنرانی پادشاه و مورد عجیب بنجامین باتن تنها چند نمونه از شاهکارهای سینمایی هستند که با موسیقی شنیدنی الکساندر دسپلا در تاریخ سینما جاودانه شده‌اند.
پادکست گپ‌دایو نقد و بررسی کارنامه‌ی آهنگسازی الکساندر دسپلا را در سایت ملودایو ببینید و بشنوید.
فایل صوتی و کم‌حجم پادکست گپ دایو:
چطور الکساندر دسپلا در سه هفته موسیقی فیلم می‌سازد؟
«اولین نکته این است که اگر سرعت عمل نداشته باشید نمی‌توانید موسیقی فیلم بسازید. گاهی اوقات آهنگسازی که تهیه‌کننده با او قرارداد داشته کار را نصفه رها کرده و رفته، گاهی اوقات تهیه‌کننده لحظه آخر تصمیم می‌گیرد که موسیقی ارکسترال روی کار تدوین کند؛ به هر حال همیشه باید بهترین‌های خود را ارائه دهید. نمی‌توانیم سه ماه بعد از اینکه فیلم آماده اکران شد، موسیقی را تحویل دهید، پس باید سریع کار کنید.»
گاهی دسپلا برای سه یا چهار فیلم در طول سال موسیقی متن می‌سازد.
«من گاهی اوقات شش یا حتی ده فیلم در سال کار می‌کنم. بعضی از این فیلم‌ها آثار بزرگی هستند و بعضی دیگر از اهمیت کمتری برخوردارند. آهنگساز فیلم همیشه مشغول به کار است و برای او روز تعطیل معنا ندارد.»
الکساندر دسپلا در سال 1961 در پاریس متولد شد و در سنین نوجوانی به موسیقی گرایش پیدا کرد.
«علاقه من با دیدن فیلم‌های کتاب جنگل شروع شد و البته به خاطر می‌آورم که موسیقی الکس نورث روی فیلم اسپارتاکوس به کارگردانی کوبریک و ملودی زیبای آن هم در ذهنم نقش بست. وقتی بچه بودم آنرا مدام با خودم زمزمه می‌کردم. در نوجوانی شروع به جمع‌آوری آلبوم‌های موسیقی کردم. خیلی زود توانستم سبک آهنگسازان را تشخیص دهم. خیلی چیزها از آن دوران آموختم.»
دسپلا تأثیرات اولیه را از فیلم‌های هالیوودی گرفت.
«البته به خاطر می‌آورم که اولین موسیقی فیلمی که مرا تحت تأثیر قرار داد اثر کامی سن-سانس بود. خب پس علاقه‌ام از پاریس شروع شد، اما درست است من عاشق موسیقی اپرایی هستم که آهنگسازان امریکایی در فیلم‌ها استفاده می‌کنند.»
بیش از سی سال از اولین موسیقی که دسپلا روی یک فیلم فرانسوی ساخت، می‌گذرد؛ اما کارش در آمریکا با فیلم دختری با گوشواره مروارید در سال 2003 شروع شد.
«یکی از مزیت‌های آهنگسازی برای فیلم این است که آهنگساز در آخرین مرحله فیلم را می‌بیند. همه چیز روی صفحه تلویزیون آماده است. اگر فیلم مربوط به قرن هفده در هلند باشد باید با توجه به نحوه لباس پوشیدن و حرف زدن مردم، موسیقی مربوط به آن زمان و فرهنگ را برای فیلم بسازد. مثلا در فیلم مورد عجیب بنجامین باتن چون برد پیت از دوران اوج موسیقی جاز هم عبور می‌کند، باید در این سبک هم موسیقی می‌ساختم.»
دسپلا اعتقاد دارد که مخاطبان او مثل اعضای گروه ارکستر هستند.
«وقتی رهبری یک ارکستر را به عهده دارم دلم نمی‌خواهد آنها به من بخندند یا کسل شوند؛ در مورد موسیقی فیلم هم دوست دارم که مخاطب از کار من لذت ببرد. برای آهنگسازی فیلم باید سبک و سیاق خود را پیدا کنید وگرنه هرگز موفق نمی‌شوید.»
همیشه دسپلا برای فیلم‌هایی موسیقی ساخته که دنباله فیلم دیگری نبوده‌اند اما بعد از جان ویلیامز، او آهنگسازی دو فیلم از مجموعه هری پاتر را به عهده گرفت.
«کار روی هری پاتر خیلی سخت بود مخصوصا به این دلیل که جان ویلیامز یکی از بت‌های من در زمینه آهنگسازی است. ولی چون شخصیت‌های فیلم بزرگ شده بودند و مکان و داستان تا حدودی تغییر کرده بود، توانستم مثل فیلمی جدید با آن برخورد کنم و موسیقی‌اش را بسازم.»
دسپلا برای فیلم زندگی‌نامه‌ای بازی تقلید نیز موسیقی متن ساخته است.
«دوره تاریخی فیلم برایم چندان اهمیتی نداشت بلکه بیشتر دوست داشتم هوش فوق‌العاده تورینگ را با موسیقی‌ام نشان دهم. من می‌خواستم اجرای زنده ارکستر سمفونیک لندن را با صدای پیانوی کامپیوتری ترکیب کنم. در این فیلم به هیجان نیاز داشتیم و به نظرم توانستیم آنرا بازتاب دهیم. سالها قبل هرگز فکر نمی‌کردم که بتوانم ظرف سه هفته موسیقی متن بسازم اما مهارتم در این کار بالا رفت و با ارکستر و افراد فوق‌العاده‌ای آشنا شدم که با هم در یک تیم کار می‌کنیم.»
دسپلا در سال 2016 برای فیلم شکل آب جایزه اسکار بهترین موسیقی فیلم را دریافت کرد و پیش از آن نیز توانسته بود برای فیلم‌های دختری با گوشواره مروارید، ملکه، مورد عجیب بنجامین باتن، آقای فاکس شگفت‌انگیز، سخنرانی پادشاه و هتل بزرگ بوداپست جایزه بفتای بهترین موسیقی فیلم را دریافت کند.
سینا
ممنون بابت پادکست خوبتون ولی انصافا مقایسه دسپلا با هنس زیمر درست نیست هنس زیمر با این سن و سال هم تسلط به موسیقی ارکسترال و سازهای اکوستیک داره و هم صداهای الکترونیک! که دسپلا این نقطه ضعفش محسوب میشه وبرای پرکردن جای خالیش درگیر پرکاشن میشه! در واقع دسپلا گوشه ایی از توانایی های هنس زیمر هست! ما می توانیم تم رنگو زیمر رو در برابر شکل اب دسپلا از نظر ساختاری و همه ابعاد قرار بدیم اما در برابر دانکرک،بتمن،Wonder Woman و خیلی از کارهای سینتی و الکترونیک زیمر کدوم کار رو از دسپلا رو باید قرار داد؟ در برابر جان ویلیامز ارکستری هم همین! اگر ویلیامز جنگ ستارگان ارکسترال رو به خوبی ارائه داده زیمر دزدان دریایی کارائیب و شیر شاه و ...رو ارائه داده اما الکترونیک ویلیامز چیزی برای گفتن ندارد! زیمر فقط با زیمر مقایسه میشود! :)
ملودایو
با سلام خیلی ممنون از اینکه با دقت پادکست‌های گپ‌دایو را دنبال می‌کنید و با نظرات آموزنده خود به ما در تولید پادکست‌های دیدنی و شنیدنی‌تر کمک می‌کنید.