گپ دایو قسمت (54) بررسی مجموعه فیلم های ماتریکس به همراه موسیقی متن آنها

مجموعه فیلم های ماتریکس ساخته خواهران واچوفسکی یکی از فیلم های تاثیرگذار درسینمای جهان محسوب میشود. نماد ها و تمثیل های زیاد این فیلم مثال زدنی است و در کنار آهنگسازی و تدوین منحصر به فردی که داشت مخاطبان زیادی را به دست آوردند. در قسمت 54 پادکست گپ دایو به سراغ این فیلم و موسیقی متن تاثیر گذار آن رفتیم، با ما همراه باشید.

رازهایی درباره موسیقی متن فیلم ماتریکس از زبان آهنگسازش، دان دیویس

فیلم ماتریکس ساخته خواهران واچوفسکی و محصول سال 1999 در ژانر اکشن علمی-تخیلی است که با سبکی جدید و پیشرو توانست مخاطبان بسیاری از سراسر جهان را به خود جذب کند. یکی از مهمترین مؤلفه‌های موفقیت این فیلم، موسیقی متن آن است. دان دیویس-آهنگساز ماتریکس- مفاهیمی پیچیده، غریب و متناسب با داستان را با موسیقی‌اش ارائه داده است.

موسیقی ماتریکس موفقیت بی‌نظیری برای دیویس محسوب می‌شود، ترکیب خارق‌العاده فرنچ هورن، سازهای زهی باشکوه، پیانو، پرکاشن و واترفون که موجب تقویت مفاهیم پیچیده و صحنه‌های اکشن فیلم خواهران واچوفسکی شده است. قبل از این فیلم دان دیویس در سال 1996 آهنگسازی فیلم محدودیت از خواهران واچوفسکی را آهنگسازی کرد و این آغاز همکاری موفق آنها بود. «آنها خیلی خلاق و باهوش هستند و چنان با هم هماهنگند که حین صحبت جملات ناتمام یکدیگر را کامل می‌کنند.» ماتریکس بنیانگذار جنبش نوینی در سینما شد؛

البته در مورد موسیقی متن آن برخی منتقدان عقیده دارند که موسیقی ماتریکس ادامه موسیقی فیلم محدودیت است و در ساخت هر دو از سازهای مشترکی استفاده شده است. «موسیقی فیلم محدودیت بسیار ریتمیک بود و کارگردانان عاشق صداهای سنگین و کوبشی آن شده بودند.آنها از رویکرد من برای ساخت موسیقی که روشی مینیمالیستی و پست‌مدرن بود خوششان آمده بود. اما با صداهای زنگداری مثل گاملان و استفاده از این ساز موافق نبودند و من هیچوقت این قضیه را درک نکردم.» به اعتقاد خواهران بوچوفسکی، موسیقی متن ماتریکس، فضای اکشن فیلم را تقویت کرده است. «فیلم به شدت اکشن است و موسیقی باید با صحنه‌ها هماهنگ می‌بود، کارگردانان می‌خواستند که مخاطب در فضای فیلم غرق شود و موسیقی باید بستری برای جلوه‌های صوتی فراهم می‌کرد.» ماهیت فیلم سایکلیکال(چرخشی) است و در آن مفاهیم فلسفی وجود دارد، دیویس با توجه به شخصیت‌ها و خط داستانی موسیقی ماتریکس را ساخت. «فرایند تولید بسیار سخت و طاقت‌فرسا بود اما در عین حال خلاقانه و جذاب.

این فیلم پر از بازی عددی و کلامی است و ذاتی رمزآلود دارد. این یکی از دلایلی بود که ساخت موسیقی ماتریکس را قبول کردم.» موسیقی ماتریکس ترکیبی از ارکسترال و الکترونیک است. فیلمی در دنیای دیجیتال که موسیقی الکترونیک آن نمایانگر فضای صفر و یکی داستان است اما خواهران واچوفسکی موسیقی ارکسترال هم می‌خواستند. «به عنوان آهنگساز ساخت موسیقی ارکسترال برایم کار دشواری نبود. آنها با موسیقی الکترونیکی که ساخته بودم موافق بودند اما ناگهان گفتند قطعه کُر هم می‌خواهند.» اغلب آهنگسازان بنابر لحن فیلم، از سازهای خاصی برای ساخت موسیقی متن استفاده می‌کنند؛

دیویس هم سازها و ماهیت آنها را خوب می‌شناسد اما استفاده از گروه کُر معنایی عمیق‌تر دارد. موسیقی کُرال فیلم به گفته دیویس نشان دهنده بحران بشریت است. «موسیقی کُر را با اعضای سابق Mormon Tabernacle Choir ضبط کردیم.» قسمت‌های دوم و سوم ماتریکس با بودجه بیشتری ساخته شدند و همزمان بازی ماتریکس را وارد کنید نیز روانه بازار گردید. ماتریکس را وارد کنید، موفق شد در هجده روز اول انتشارش، یک میلیون نسخه به فروش برساند. همچنین انیمیشن آمریکایی-ژاپنی انیماتریکس، در چند قسمت به تهیه‌کنندگی واچوفسکی‌ها تولید و در سال ۲۰۰۳ عرضه شد. «حفظ کردن هسته اصلی داستان کاری دشوار است و وقتی چیزی بی‌نهایت گسترش پیدا کند، ممکن است کنترل روی آن از بین برود. هر قسمت از انیمیشن انیماتریکس را یک کارگردان ساخته، تمام آنها ایده‌های خود را دارند. به نظرم تا اندازه‌ای ایده خلاقانه فیلم در انیمیشن چندان خوب از آب درنیامده است.» موسیقی دیویس با تکرار بی‌قانون کدها، هرج‌ومرج داستان را تقویت می‌کند. او با استفاده از سازهای بی‌ربط، تنش صحنه‌های اکشن را تقویت کرده است.