فیلم آمادئوس (Amadeus) رقابت جنون‌آمیز موتزارت و سالیری

فیلم آمادئوس محصول سال 1984 فیلمی در ژانر درام تاریخی ساخته میلوش فورمن کارگردان امریکایی-چک‌تبار است که بر اساس نمایشنامه‌ای به همین نام اثر پیتر شِیفر ساخته شد. این فیلم به بررسی زندگی دو موسیقی‌دان اتریشی ولفگانگ آمادئوس موتزارت و آنتونیو سالیری در نیمه دوم قرن هجدهم می‌پردازد. فورمن بعد از دیدن تئاتر شیفر، تصمیم به ساخت این فیلم گرفت. از دیگر آثار مطرح فورمن می‌توان به فیلم‌های «دیوانه از قفس پرید» و «مردم برعلیه لری فلینت» اشاره کرد. این فیلم درمجموع نامزد دریافت ۵۳ جایزه شد و توانست ۴۰ جایزه را به‌دست آورد. این جوایز شامل ۸ اسکار، ۴ جایزه بفتا، ۴ جایزه گلدن گلوب و یک جایزه دی‌جی‌اِی است. فیلم‌برداری صحنه‌های فیلم در شهرهای وین، پراگ و کرُمیه‌رژیژ (در جمهوری چک) انجام شد.

اغلب فیلم‌های زندگی‌نامه‌ای در مورد هنرمندان، آهنگسازان و نویسندگان کسل‌کننده از آب‌درمی‌آیند و نمی‌توانند حقیقت هنر آنها را بازتاب دهند، اما این فیلم جزو استثناها محسوب می‌شود و از اثری صرفا زندگی‌نامه‌ای به فیلمی درباره درونی‌ترین احساسات بشری بدل می‌گردد. از بخت بد سالیری (اف.موری آبراهام) که خودش را وقف موسیقی کرده بود با موتزارت نابغه (تام هولس) هم عصر شده و هنر و نبوغ موتزارت او را به سمت حسدی کشنده پیش می‌برد. بازی بینظیر هولس و آبراهام بیننده را در طول فیلم میخکوب می‌کند. فیلم به ده سال آخر زندگی موتزارت می پردازد که بیشتر آن در وین سپری شد؛ سالهای ۱۷۸۱ تا۱۷۹۱، موفقیت‌ها و شکست‌های آهنگساز نابغه از زبان «سالیری» آهنگساز مخصوص امپراتور جوزف دوم نقل می‌شود.

واژه آمادئوس به معنای «محبوب خداوند» است. سالیری که زندگی زاهدانه‌ای دارد موفقیتی کمتر از موتزارت خوش‌گذران نصیبش می‌شود و به نوعی نام فیلم نشان‌دهنده همین تناقض است.

 در جایی سالیری می‌گوید «خدا به واسطه این مرد آوازش را به همه دنیا می‌رساند، این مانع زودگذر شکست مرا تلخ‌تر می‌کند، اما بعد چه اتفاقی می‌افتد؟ یک معجزه رخ می‌دهد.»

فیلم آمادئوس (Amadeus) و زندگی نابغه‌ای تکرار نشدنی؛

موتزار موسیقی‌دان اتریشی قرن هجدهم بود که اولین آهنگش را در سه سالگی نوشت. در طول دوران کوتاه زندگی‌اش موفق به نوشتن ششصد قطعه موسیقی شد که شامل موسیقی برای اپرا و کُر، سمفونی، کنسرتو و سونات می‌شود.

«آتش حسد هرگز نمی‌میرد و تو را با خود تا ابد می‌سوزاند.» نبوغ موتزارت و زندگی بدون تکلف و آزادانه‌اش که در فیلم به خوبی بازتاب داده شده، حسد بسیاری از هم‌عصرانش از جمله سالیری را برمی‌انگیخت. بی‌شک پیچیده‌ترین شخصیت این فیلم سالیری است، او با اینکه آهنگسازی در حد متوسط است ،اما آنقدر استعداد دارد که بتواند نبوغ موتزارت را به سرعت تشخیص دهد. سالیری با درک این موضوع، به شدت لطمه می خورد و حسادتش تحریک می‌شود.

تام هولس و موری آبراهام هر دو بازیگرانی ناشناخته بودند و دلیل فورمن برای انتخاب آنها این بود که می‌خواست شخصیت‌های داستان دیده شوند نه چهره بازیگران معروف. فیلم آمادئوس علاوه براینکه مطالعه‌ای روی شخصیت‌هاست، نوعی تراژدی شکسپیری نیز محسوب می‌شود؛ داستان پیچیده بین موتزارت، سالیری و راز و نیازشان با خداوند.

فیلم آمادئوس (Amadeus) و شاهکار موسیقی متن؛

موسیقی متن آمادئوس با نظارت و سرپرستی نویل مارینر ویولونیست و رهبر ارکستر انگلیسی و جان استاروس آهنگساز آمریکایی توسط گروه ارکستر آکادمی سنت مارتین انگلستان نواخته شده است. نوازندگان پیانوی سولو در فیلم ایوان موراوک و ایموگن کوپر هستند. در آمادئوس، سمفونی شماره 25 و 29، کنسرتو پیانو شماره 10، قطعه‌ای از جووانی باتیستا، قطعه اپرای دن ژوان، قطعه اپرای عروسی فیگارو و آثار دیگر موتزارت به عنوان موسیقی متن این فیلم استفاده شده‌اند.

چه قبل و چه بعد از این فیلم، هنوز اثری موفق نشده موسیقی و تصاویر را تا این حد تأثیرگذار با هم ترکیب کند. در بسیاری از فیلم‌ها از موسیقی برای تقویت اثرگذاری تصویر استفاده می‌شود؛ اما در آمادئوس نقش این دو عامل برابر است. علاقه‌مندان موسیقی کلاسیک مجذوب موسیقی متن این فیلم می‌شوند. حتی طرفداران موسیقی مدرن نیز می توانند بعد جدیدی از موسیقی را در این فیلم درک کنند. بدون اغراق آمادئوس اثری کلاسیک-مدرن است.

برگرفته از reelviews.net ؛