برش کارگردان(Director’s Cut)

کات یا برش کارگردانی چیست؟

صحنه‌های تصویربرداری شده هر فیلم، سریال تلویزیونی، موزیک ویدئو یا بازی قبل از اکران، در چندین مرحله تدوین می‎شوند. رایج‌‎ترین آنها برش‎های سردستی یا اولیه و برش تدوینگر است؛ پس در واقع برش کارگردان(Director’s Cut) یکی از چندین برشی است که قبل از تدوین نهایی و اکران فیلم، روی تصاویر انجام می‎شود.

نسخه‌‎ای که برش کارگردان روی آن اعمال می‎شود، نسخه‌‎ای از فیلم است که با نگاه و نظر کارگردان مطابقت دارد. بسیاری از استودیوها حق «کات نهایی» را به کارگردان نمی‎دهند و ترجیح می‎دهند فیلم را بر اساس ایده‎‌های خود تدوین کنند؛ بنابراین فیلمساز می‎تواند بعد از اولین نمایش خصوصی فیلم، برش خود را روی فیلم انجام دهد.

معمولا نسخه کارگردان نمایش محدودی دارد یا به‎‌صورت ویدئو خانگی پخش می‎شود. اصطلاح برش کارگردان برای انواع محصولات تصویری از قبیل سریال، موزیک ویدئوها و حتی بازی‎های ویدئویی نیز استفاده می‎شود. تغییرات معمول که توسط کارگردان روی فیلم انجام می‎شوند، عبارتند از:

• اضافه کردن صحنه‌‎های حذف شده

• طولانی کردن صحنه‌‎ها یا سکانس‎ها

• تغییر موسیقی یا صدابرداری فیلم

• استفاده از جلوه‎‌های ویژه خاص

منشاء بوجود آمدن برش کارگردان

یکی از اولین نمونه‌‎های برش کارگردان در فیلم جویندگان طلا به کارگردانی چارلی چاپلین است که بعد از اکران اولیه آن در سال 1925، فیلم مجددا در سال 1942 تدوین و اکران شد. در نسخه جدید موسیقی و صدای روی تصاویر اضافه و چند صحنه حذف شد؛ علاوه‌‎براین فریم‎رِیت فیلم هم تغییر کرد که موجب شد فیلم 23 دقیقه کوتاه‎تر شود.

در دهه 1970 میلادی به بعد، برش کارگردان رواج بیشتری پیدا کرد. در آن زمان باوجوداینکه نسخه نمایشی فیلم‎ها اکران می‎شدند، اما فیلم‎هایی هم بودند که با انجام برش کارگردان، دوباره به نمایش درآمدند. جورج لوکاس در سال 1971 یکی از پروژه‎های دانشجویی خود را به‎‌نام تی‎اچ‎ایکس 1138 به فیلم بلند تبدیل کرد، اما صحنه‌های این فیلم در زمان اکران برخلاف میل لوکاس، کوتاه شدند؛ این فیلم با شکست مواجه شد و سال‎ها بعد در سال 2004 فیلم با برش کارگردانی لوکاس و اضافه کردن تصاویر و جلوه‎های کامپیوتری دوباره اکران شد.

از دیگر فیلم‎های آن دهه، فیلم برخورد نزدیک از نوع سوم به کارگردانی استیون اسپیلبرگ بود که در سال 1977 اکران شد؛ در سال 1988 اسپیلبرگ این فیلم را با تدوین خودش به نمایش گذاشت.

رواج برش کارگردانی در ویدئوهای خانگی

چاپلین، اسپیلبرگ و لوکاس جزو پیشگامان برش کارگردانی بودند و در دهه 1980 این ایده در ویدئوهای خانگی نیز شکل گرفت. در آن زمان کانال Z channel شروع به پخش فیلم‎ها با تدوین کارگردانان کرد. یکی از این فیلم‏ها دروازه بهشت به کارگردانی مایکل چیمینو بود، که جزء پربیننده‌‎ترین فیلم‏های آن زمان شد. دوستداران سینما همیشه مشتاق هستند که نسخه‎ای از فیلم را که به دیدگاه و نقطه‌‎نظر کارگردان نزدیک است، تماشا کنند؛ در دهه 1990 میلادی، نسخه‎‌هایی از فیلم‎های مشهور به کارگردانی افراد معروف، با تدوین و برش کارگردانان، در بازار عرضه می‎شد. در این نسخه‎ها کارگردانان، صحنه‎هایی را که در اکران عمومی حذف شده بودند، اضافه می‎کردند.

بیگانگان، ورطه و نابودگر2:روز داوری، از جمله فیلم‎هایی بودند که با برش کارگردانی در دسترس عموم قرار گرفتند. کامرون بعدها اصطلاح «نسخه ویژه» را به‌جای اصطلاح «برش کارگردان» که روی جلد فیلم‎ها درج می‎شد، برای این قبیل آثار پیشنهاد داد.

انواع برش کارگردان

از زمان پیدایش DVD و Blu-Ray ارائه فیلم‎ها با برش کارگردان بخش مهمی از بازار ویدئوهای خانگی شد. در ادامه به انواع گوناگون برش کارگردانی اشاره می‎شود.

نسخه برش کارگردان

برش کارگردان یکی از رایج‎ترین اصطلاحاتی است که به نسخه‎‌های مورد تأیید کارگردانان اطلاق می‎شود؛ مثل فیلم قلمرو بهشت به کارگردانی ریدلی اسکات که نسخه کامل و طولانی آن با استقبال منتقدان مواجه شد.

نسخه ویژه

این اصطلاح توسط جیمز کامرون و جورج لوکاس خلق شد و به نسخه‎ای از فیلم گفته می‎شود که تحت تدوین ویژه و جدید قرار می‎گرفت؛ البته نسخه نمایشی این فیلم‎ها معمولا به نسخه مدنظر کارگردان نزدیک است و تدوین ویژه فقط برای اضافه کردن یا تغییر بعضی از صحنه‌ها انجام می‎شود.

نسخه طولانی

این تدوین به ارائه نسخه طولانی‎تری از فیلم می‎‌انجامد که در آن صحنه‌‎ها طولانی‎تر هستند یا صحنه‎‌های جدیدی به فیلم اضافه می‎شوند.

برش تدوینگر یا workprint

این نسخه از فیلم حاوی صحنه‌های ادیت نشده فیلم است که توسط تدوینگر مورد استفاده قرار می‎گیرند. این نسخه‎‌ها حاوی صداهای سرصحنه و تصاویری است که قرار است بعدا روی آنها ادیت انجام شود.

نسخه برش نخورده یا درجه‎بندی نشده

نسخه برش‎نخورده، به نسخه‌ای از فیلم گفته می‎شود که صحنه‌‎های آن برای اکران عمومی کوتاه‎تر می‎شوند. در نسخه درجه‎بندی نشده معمولا صحنه‎‌های حاوی خشونت یا صحنه‎‌هایی که در اکران عمومی حذف می‎شوند، وجود دارد.

برش کارگردانی در فیلم‎های مشهور

در ادامه لیست کوتاهی از فیلم‌‎هایی آورده می‎شود که نسخه کارگردانی آنها از محبوبیت بیشتری در بین مخاطبان برخوردار است.

• دروازه بهشت

نسخه کارگردانی این فیلم در سال 2012 ارائه شد و توجه منتقدان را به خود جلب کرد.

• بلیدرانر

نسخه کارگردانی این شاهکار ریدلی اسکات در سال 2007 به بازار عرضه شد.

• روزی روزگاری در آمریکا

نسخه طولانی این فیلم با برش کارگردان در سال 2012 و قبل از آن از تلویزیون پخش شد.

• قلمرو بهشت

در نسخه کارگردانی، این فیلم چهل دقیقه طولانی‎تر شده و جزئیات بیشتری به صحنه‎‌ها و موقعیت‎‌ها اضافه شده است.

• سوپرمن2:

نسخه ریچارد دانر این نسخه در سال 2006 با برش کارگردانی ریچارد دانر به بازار عرضه شد.

• بتمن در برابر سوپرمن:

طلوع عدالت نسخه کارگردانی این فیلم سی دقیقه از نسخه اکران شده آن طولانی‎تر است و در سال 2016 پخش شد.

منبع