فیلمسازی و کارگردانی به روایت وس اندرسون؛

الهام ربیعی - شنبه، 9 فروردین 1399

وس اندرسون (Wes Anderson) کارگردان آمریکایی است که به دلیل فیلمبرداری منحصربه‌فرد و شیوه روایی‌ فیلم‌هایش شهرت دارد. از آثار او می‌توان به فیلم‌های منور، راشمور، ماهی مرکب و نهنگ و خانواده اشرافی تننبام اشاره کرد. او تا کنون بارها نامزد دریافت جوایز بین‌المللی شده و توانسته یک جایزه بفتا و یک گلدن گلوب کسب کند. اندرسون در سال 1994 فیلم کوتاهی به نام Bottle Rocket ساخت و از این طریق با پُلی پلت-تهیه‌کننده- و بعد با جیم بروکس-کارگردان آمریکایی- آشنا و وارد عرصه سینما شد.

سبک فیلمسازی وس اندرسون؛

وس اندرسون

وس اندرسون در فیلم‌هایش کاملا مستقیم با مخاطب صحبت می‌کند و آثارش علاوه‌براینکه نمایانگر شیوه خاص تفکر او هستند از جزئیات دقیق و مفصلی برخوردارند. در فیلم‌های او مخاطب المان‌های بصری و عناصر طراحی ظریفی می‌بیند که به شکلی آگاهانه در صحنه‌ها قرار گرفته‌اند و بیننده می‌تواند منظور او را از قرار دادن این عناصر به خوبی درک کند. مخاطبان آثار اندرسون احساسی را که او می‌خواهد به آنها منتقل کند، دریافت می‌کنند و نکات مدنظرش را می‌فهمند. در پس زیبایی شناختی او، تعمدی وجود دارد که مخاطب را به تفکر وادار می‌کند. فیلم‌های او به نظر ساده می‌آیند اما در واقع پیچیده هستند. از نکات مهم کارهای اندرسون، فیلم‌نامه‌های قوی و اجراهای بینظیر آن است. در حالیکه کارگردانان دیگر مخاطب را در حالت تعلیق نگه می‌دارند، اندرسون جزئیاتی را در اختیار مخاطب می‌گذارد و به او در درک اتفاقات پیچیده کمک می‌کند.

«وقتی فیلمی را شروع می‌کنم در مورد پایانش هیچ ایده‌ای ندارم و نظرات مختلف را می‌شنوم و بعد تصمیم می‌گیرم.»

سبک وس اندرسون مختص خودش است. او سخت‌کوش و متفکر است و روی تخیلاتش تمرکز کامل دارد. فیلم‌های او نشان‌دهنده روانشناسی خاص خودش است. او به جای اینکه خودش را از طریق شخصیت‌های فیلم‌هایش به تصویر بکشد، راهی پیچیده‌تر پیدا کرده و از راه تصاویر آن را نشان می‌دهد و مخاطب اینرا به خوبی متوجه می‌شود. فیلم‌های اندرسون متفکرانه و خوش ساخت هستند و حرکت دوربین، تصاویر، بازیگردانی و توجه به جزئیات از نقاط قوت آثارش محسوب می‌شوند.

گاهی اندرسون در نوشتن فیلمنامه‌هایش از کتاب یا فیلم‌های دیگر الهام می‌گیرد اما داستان خودش را می‌نویسد و اطلاعات، احساسات و مشاهدات خودش را به آن اضافه می‌کند. او صحنه‌های فیلم‌هایش را می‌سازد و طراحی چیدمان آنها برایش از اهمیت بالایی برخوردار است.

وس اندرسون در ساخت فیلم‌هایش از کارگردانانی مثل رومن پولانسکی، استیون اسپیلبرگ، آلفرد هیچکاک، مارتین اسکورسیزی، وارث حسین و کارگردانان موج نوی فرانسه مثل ژان لوک گدار و فرانسوا تروفو الهام گرفته است.

«فکر می‌کنم فیلمبرداری صحنه‌ها و صحنه پردازی‌هایم بیشتر تحت تأثیر رومن پولانسکی و فیلم‌هایش باشم. او خیلی خاص است.»

اندرسون کتاب‌ها، تجربیات و بازی‌های را در هم ادغام می‌کند و به هر چیزی در پیرامونش نگاهی عمیق دارد. او به آثار کارگردانان پیش از خودش نگاه می‌کند و تکنیک‌های خودش را می‌سازد. اندرسون در ساخت موقعیت‌های طنز هم استادانه عمل می‌کند و تاریک‌ترین صحنه‌ها در فیلم‌هایش در حالتی طنز و خنده‌دار اتفاق می‌افتند.

شخصیت‌های فیلم‌های وس اندرسون؛

وس اندرسون

شخصیت‌های آثار وس اندرسون از جهان‌بینی مطلق‌گرا برخوردار هستند و به همین دلیل وقتی جهانی متفاوت با ذهنیاتشان می‌بینند، از نظر احساسی شکننده و ناامید می‌شوند. از دیگر ویژگی‌های شخصیت‌های او تناقضات درونی‌شان است، مثلا بزرگسالان مثل کودکان رفتار می‎کنند و برعکس. شخصیت‌های آثار او چیزهای عجیبی می‌گویند و کارهای بدی از آنها سر می‌زند اما مخاطب آنها را به عنوان انسان‌های واقعی باور می‌کند و همچنان دوستشان دارد. شخصیت‌های اندرسون نقص دارند و کامل نیستند؛ می‌توانند کج‌خلق، حریص، انتقام‌جو، پوچ، سخت‌گیر، کنترل‌گرا و در عین‌حال دوست‌داشتنی باشند.  

«من عاشق کار با بازیگران هستم و دوست دارم بیشتر وقتم را به صحبت با آنها بگذرانم.»  

ریتم کارهای اندرسون بسیار جالب است و صحنه‌ها با سرعت از پی هم می‌آیند به گونه‌ای که انگار شخصیت‌ها تیله‌های کوچکی هستند که در مسیری در حال حرکتند. او با استفاده از تغییرات سریع، فضای کمدی و در عین‌حال سکون عاطفی خلق می‌کند به این معنی که وقتی صحنه تغییر می‌کند، مخاطب همچنان مشغول واکنش به صحنه قبلی است هر چند که تصاویر هیچ ربطی بهم نداشته باشند. او گاهی اوقات در میانه یک صحنه از یک فلش‌بک استفاده می‌کند این نشان می‌دهد که اندرسون به مخاطبش و درک تصویری او اعتماد کامل دارد.

استفاده از رنگ در فیلم‌های وس اندرسون؛

وس اندرسون

اندرسون از رنگ‌ها و ترکیبات رنگی مختلفی در کارهایش استفاده می‌کند و هر صحنه مجموعه‌ رنگ‌های مشخص و از پیش تعیین شده‌ای دارد. پالت رنگی اندرسون مثل سبک فیلمسازی‌اش تعمدی است. رنگ‌ها می‌تواند موجب برانگیخته شدن احساس مخاطبان و انتقال حس صحنه به آنها شود. مثلا در فیلم هتل بزرگ بوداپست، اندرسون از رنگ‌ها برای نشان دادن حال و هوای هر دوره استفاده کرده است.

از دیگر ویژگی‌های آثار اندرسون استفاده از «لباس‌های شخصیت‌ها» است و اینکه هر شخصیت چطور باید به نظر برسد. مثلا اگر از منظر روانشناسانه یک شخصیت باید لباسی سنتی به تن داشته باشد، پس لباس سنتی می‌پوشد.

«موقع ساخت هر فیلم اولین چیزی که به ذهنم می‌رسد این است که چطور صحنه‌ها را به جذاب‌ترین شکل مانند زندگی واقعی جلوه دهم و نکته دیگر اینکه چطور فضایی خلق کنم که مخاطب قبل از این آنرا تجربه نکرده باشد.»

بهترین آثار وس اندرسون؛

وس اندرسون

زندگی در آب با استیو زیسو

خانواده اشرافی تننبام

هتل بزرگ بوداپست

راشمور

قلمرو طلوع ماه

منور

جزیره سگ‌ها

آقای فاکس شگفت‌انگیز

دارجلینگ محدود

برگرفته از وب‌سایت studiobinder.com ؛