روش‌های نورپردازی در فیلم

نورپردازی یکی از مهمترین اصول فیلمسازی است. در این مقاله به تکنیک‌های نورپردازی متناسب با هر بودجه‌ای پرداخته می‌شود. البته نباید فراموش کرد که نورپردازی و خلاقیت ارتباط مستقیمی با هم دارند و اصول نورپردازی اساسا می‌توانند مبنایی برای اجراهای خلاقانه باشند.

انواع سینمایی نورپردازی در فیلم

در واقع فیلمبردار، هنرمندی است که با تصمیمات خلاقانه و استفاده از نور در قاب تصویر نگاه مخاطب را هدایت می‌کند. دامنه کاری فیلمبردار بسیار گسترده است اما عملکرد و خلاقیتش نشان می‌دهد که نورپردازی او سینمایی است یا نه.

• دانستن اینکه روی کدام وسایل یا عناصر صحنه باید تأکید شود
• مخاطب از منظر چه کسی باید صحنه را ببیند و چه مقدار نور باید در معرض دیدش باشد
• نشان دادن تفاوت شخصیت‌ها در یک قاب
• بیان کردن احساسات گوناگون از طریق شدت نور و رنگ

برای رسیدن به نتیجه مطلوب باید این تصمیمات با برنامه‌ریزی و اجرای تنظیمات نورپردازی عملی گردند. فیلمبردار موظف است قبل از انجام نورپردازی تمام این نکات را در ذهن تصور کند.

نورپردازی سه‌نقطه‌ای؛

نورپردازی سه‌نقطه‌ای یکی از روش‌های معمول و سنتی در فیلمبرداری است. نورپردازی از سه جهت به سوژه شکل می‌دهد و آنرا از پس‌زمینه جدا می‌کند. برای انجام نورپردازی سه‌نقطه‌ای باید تجهیزات نورپردازی را در سه نقطه جلو، عقب و پهلوی سوژه قرار دهید.

نور کلیدی

نور کلیدی، در قاب تصویر بسیار مشخص و برجسته است و نقش مهمی را ایفا می‌کند.

نور پرکننده

نور پرکننده برای روشن کردن یا نرم کردن سایه هایی که توسط نور اصلی ایجاد شده است بکار می رود و در واقع کنتراست صحنه را کاهش می‌دهد.

نور پشتی

نور پشتی از پشت یا از کناره‌های پشت به سوژه تابانده می شود تا آن را از پس‌زمینه تصویر جدا کند.

نورپردازی نرم؛

برای نشان دادن احساسات حاکم بر یک صحنه از نورپردازی نرم یا سخت استفاده می‌شود. سختی یا نرمی نور به بزرگ یا کوچک بودن منبع نور و تأثیر آن بر سایه‌های سوژه مربوط است.

نور کلیدی شدید

این افکت بوسیله افزایش نور کلیدی و نور پرکننده، بوجود می‌آید. این کار باعث می‌شود که نور صحنه روشن‎تر و متعادل‌تر باشد و تقریبا هیچ سایه‌ای ایجاد نشود. با این روش نور سوژه‌های مختلف قاب متعادل شوند.

نور فوقانی پخش و پراکنده

می‌توان با استفاده از مواد پخش‌کننده نور مثل ژلاتین یا فانوس‌های چینی، منبع نور را نرم‌تر کرد. این روش برای فیلمبرداری کلوزآپ فوق‌العاده است.

نورپردازی سخت؛

منبع نور کوچک موجب افزایش سایه‌های سوژه و برجسته‌تر کردن جزئیات بافت و پستی و بلندی های سطح پوست می شود. این روش نورپردازی جلوه‌های دراماتیک صحنه را افزایش می‌دهد و در فیلم‌های نوآر کلاسیک برای نشان دادن شخصیت‌های بی‌ثبات و مشکوک به‌وفور از این روش استفاده می‌شود.

نور کیکر همراه نور پرکننده نرم

در این روش، نور کیکر از پشت یا پهلوها به سوژه تابانده می‌شود و فرمی فرشته‌گونه به آن می‌دهد و در همان حال نور پرکننده نرمی صورت سوژه را آرام آرام روشن می‌کند.

نور کلیدی خفیف

در این روش نور پرکننده به حداقل می‌رسد یا کاملا از بین می‌رود. با استفاده از این افکت بار دراماتیک، ظن و گمان یا حتی ترس در صحنه افزایش می‌یابد.

نورپردازی برانگیزنده؛

فیلمبردار برای نورپردازی هر صحنه باید از خود بپرسد که منبع نور دقیقا کجاست. می‌توان از منابع نوری موجود در صحنه استفاده کرد؛ مثلا به کار بردن فانوسی که توسط یکی از شخصیت‌ها حمل می‌شود، می‌تواند نور تحریک‌کننده و برانگیزنده ایجاد کند.

نورپردازی کاربردی

در روش نورپردازی کاربردی از لامپ‌های موجود در صحنه برای نورپردازی استفاده می‌شود. این روش را زمانی بکار می‌برند که لازم باشد بخش‌های وسیعی از صحنه در معرض دید قرار بگیرد یا مدت زمان سکانس طولانی باشد.

نورپردازی طبیعی؛

در این روش از نور محیطی موجود در صحنه استفاده می‌شود. در خیلی موارد نور محیطی از انعکاس و پراکندگی غیرمستقیم نور اصلی  به دیوارها یا سایر اشیای موجود در صحنه ایجاد می گردد.