نقد فیلم پیانیست The Pianist 2002 و موسیقی شوپن

فیلم پیانیست و جنگ جهانی از دریچه‌ی زندگی یک هنرمند؛‌

فیلم پیانیست ساخته‌ی کارگردان سرشناس، رومن پولانسکی است. فیلم حکایتی حقیقی از یک هنرمند لهستانی به نام «ولادیسلاو اشپیلمن» است. یک نوازنده‌ی پیانو یهودی که در جنگ جهانی به همراه خانواده‌اش اسیر نیروهای آلمانی یا همان سربازان نازی می‌شود. داستان برگرفته از رمانی است که از زبان خود اشپیلمن  به صورت زندگی‌نامه روایت شده است. رومن پولانسکی که خود یهودی است و تجربه‌ی تلخ جنگ جهانی دوم را از نزدیک درک کرده است، در کودکی مادر خود را طی جنگ جهانی از دست داده و به کمک پدرش موفق به نجات جانش شده است. در واقع دلیل ساخت این فیلم توسط پولانسکی همین تشابهی است که با زندگی و خاطرات کودکی او دارد که توانسته از تجربیات شخصی به عنوان کارگردان فیلم پیانیست در طول روایت این فیلم اسفاده خوبی داشته باشد.

فیلم پیانیست تجربه‌ای متفاوت در کارنامه‌ی پولانسکی؛‌

این فیلم تمایز بسیاری با دیگر فیلم های پولانسکی دارد چرا که بیشتر سعی داشته تا در طول داستان یک راوی صادق باشد تا کارگردانی خلاق. از وجوه قابل توجه این فیلم ،‌عدم قهرمان‌سازی است که برخلاف دیگر فیلم های هولوکاست یک نمایش حماسی را به تصویر نمی‌کشد، بلکه شخصیت اصلی داستان هم برای زنده ماندن تقلا می‌کند و خبری از نقش‌آفرینی قهرمانانه در طول ماجرا نیست.

فیلم پیانیست جایزه‌ی نخل طلا و اسکار کارگردانی، فیلم‌نامه و بازیگر مرد ِاصلی را از آن خود کرده و به عنوان یکی از شاهکارهای سینما شناخته می‌شود. هرچند برخی در نقد پیانیست معتقدند که این فیلم و دیگر فیلم های هولوکاست از حقیقت برخوردار نبوده و صرفاً یک داستان مبالغه‌آمیز برای مظلوم نمایی یهودیان هستند. حتی اسکار و جوایز دریافت شده این فیلم را هم سیاسی خوانده و شایسته‌ی این جوایز نمی‌دانند. اما این فیلم به دور از این قبیل قضاوت‌های غیر سینمایی،‌ از ویژگی‌های هنری و بصری بالایی برخوردار است و پولانسکی به خوبی فضای جنگ را به تصویر کشیده است. در رد انتقاداتی که موفقیت‌های این فیلم را ناشی از ویژگی‌های سیاسی می‌دانند می‌توان به همین موضوع عدم قهرمانسازی اشاره کرد یا «وجود شخصیت منفی منفعت‌طلب در میان یهودیان» و همین‌طور «شخصیت مثبت در بین سربازان نازی» از مواردی است که نشان می‌دهد از سفید و سیاه کردن شخصیت‌ها اجتناب شده و تلاش بر صداقت حین  روایت داستان فیلم پیانیست حفظ شده است.

فیلم پیانیست و موسیقی متن شنیدنی وویچک کیلار؛ 

آهنگ‌سازی فیلم به عهده وویچک کیلار است. کیلار یک آهنگساز لهستانی است که به دلیل روایت فیلم پیانیست که در آن شخصیت اصلی مشغول نواختن قطعه‌ای از شوپن در یک ایستگاه رادیویی به تصویر کشیده می‌شود، از این قطعه شوپن استادانه استفاده کرده و فضای سراسر حزن‌انگیز داستان را برای تماشاگر ملموس و شنیدنی ملموس کرده است. در واقع قطعه‌های شوپن و نوع تنظیم، شاهرگ حیاتی موسیقی متن این فیلم به شمار می‌رود.

برای آشنایی بیشتر با موسیقی متن فیلم‌های ماندگار تاریخ سینما ‌های پادکست موسیقی متن گپ دایو تولید شده در استودیو ملودایو را ببینید و بشنوید.