بهترین فیلمهای موج نو فرانسه
فیلمهای موج نو فرانسه
موج نو سینمای فرانسه یا La Nouvelle Vague یکی از مهمترین جنبش های سینمایی در تمام دوران تاریخ سینما است. این موج، شیوه‌های ساخت فیلم را برای همیشه تغییر داد و روی سبک بسیاری از کارگردانان صاحب نام تأثیر به سزایی گذاشت. در این مقاله به تاریخچه، معیارهای مهم فیلم های موج نو و بهترین فیلم های این سبک پرداخته می‌شود.
موج نو فرانسه چیست؟
موج نو فرانسه جنبشی سینمایی است که در دهه های 50 و60 میلادی توسط منتقدان مجله کایه دو سینما آغاز و بعد از مدت زمان کوتاهی به یکی از مهمترین جنبش های تاریخ سینما تبدیل شد. این موج، نوع جدیدی از سینما را خلق کرد که نسبت به جریان اصلی فیلمسازی، خودآگاهانه تر و انقلابی تر بود. منتقدان مجله کایه دو سینما اعتقاد داشتند که فیلمها با نحوه زندگی مردم همخوانی ندارند و فاقد صداقت هستند. آنها موج نو را در سینما پایه گذاری کردند و بعد از آن کارگردان برجسته فرانسوی از قبیل فرانسوا تروفو، ژان لوک گدار، کلود شابرول، اریک رومر، ژاک ریوت، لویی مال، آلن رنه، انیس واردا و ژاک دمی سنت های گذشته را کنار گذاشته و به فیلمسازی به شیوه نوین روی آوردند.
ویژگیهای فیلمهای موج نو
• تأکید بر فیلمنامه و دیالوگ های بداهه
• استفاده از جامپکات
• استفاده از دوربین های سبک و فیلمبرداری به شیوه دوربین روی دست
• برداشتهای طولانی
• ضبط زنده نور و صدا
• فیلمبرداری در لوکیشنهای خیابانی
تاریخچه جنبش موج نو فرانسه
موج نو فرانسه از فرانسه گرسنه بعد از جنگ سربرآورد. در آن زمان منتقدان و دوستداران فیلم های فرانسوی از یاوه بافی های فرهنگی و جریان کهنه و ساختگی که در رسانه رواج داشت، به تنگ آمده بودند؛ بنابراین شروع به آزمایش تکنیک‌های مختلف فیلمسازی کردند. آنها از فیلم های نئورئالیسم ایتالیا و نئونوآر آمریکا در دهه های 40 و 50 الهام گرفتند و شیوه های جدید فیلمسازی خود را ابداع کردند. فیلمسازان موج نو قوانین و استانداردهایی را که سینمای هالیوود تعیین میکرد کنار گذاشتند و در فیلمهایشان برای جانبخشی و انرژی دادن به صحنه ها، از دوربین های کوچک و سبک بدون پایه استفاده میکردند. تدوین غیرخطی و استفاده از نماهای نامنطبق جای خود را به شیوه قدیمی داد. فیلمسازان موج نو برای فیلمبرداری صحنه های به خیابان ها میرفتند و دیگر ضبط در استودیو برای آنها معنا نداشت. ژان لوک گدار، کوئنتین تارانتینو و مارتین اسکورسیزی از برجسته ترین کارگردانان موج نو هستند.
بهترین فیلمهای موج نو فرانسه
• چهارصد ضربه(1959)
این فیلم به کارگردانی فرانسوا تروفو موجب تغییر چشمانداز سینمای فرانشه و محبوبیت موج نو شد. این فیلم توانست جایزه بهترین کارگردانی را در جشنواره کن کسب کند. فیلم چهارصد ضربه نه تنها بهترین فیلم موج نو فرانسه که یکی از بهترین فیلمهای فرانسوی زبان تاریخ سینما محسوب می‌شود.
• از نفس افتاده(1960)
از نفس افتاده اولین فیلم ژان لوک گدار و یکی از مشهورترین فیلم های موج نو سینمای فرانسه است. این فیلم توانست جایزه ژان ویگو و خرس نقرهای بهترین کارگردان جشنواره برلین را کسب کند. استفاده جسورانه گدار از جامپ کات بسیار مورد توجه منتقدان قرار گرفت.
• تحقیر(1963)
تحقیر به کارگردانی ژان لوک گدار و بر اساس رمانی ایتالیایی به نام شبحی در نیمروز نوشته آلبرتو موراویا است. از آنجاییکه موج نو ترکیبی از اکسپرسیونیسم آلمان، نئورئالیسم ایتالیا و دوره طلایی هالیوود بود؛ گدار این سه المان را در فیلمش با هم ترکیب کرد. او برای فیلم تحقیر، از بازی فریتز لانگ-معروفترین سینماگر اکسپرسیونیست آلمانی- در کنار کهنالگوهای هالیوودی استفاده کرد و فیلمبرداری را در استودیوی ایتالیایی سینهسیتا انجام داد.
• گذران زندگی(1962)
یکی از ابزوردترین فیلمهای سینمایی به کارگردانی ژان لوک گدار، گذران زندگی است. گدار در این فیلم رویکرد زیباییشناسانه سینما وریته(سینما حقیقت) در ساخت فیلم مستند را وام گرفت و برخلاف فیلمهای موج نو در این فیلم به جای دوربین سبک، از دوربین سنگین میشل استفاده کرد. • کلئو از ۵ تا ۷(1962) یکی از نمادین ترین آثار انیس واردا است که در سال 1962 با بازی میشل لوگران منتشر شد. این فیلم دو ساعته روایت زندگی خواننده موفق و زیبایی به نام کلئو است. در این فیلم بسیاری از تکنیک‌های فیلمهای موج نو مثل جامپکات، فرمت مونتاژ و صحنه هایی با برداشت طولانی استفاده شده است.
• پاریس از آن ماست(1961)
فیلمی رازآلود-معمایی به کارگردانی ژان ریوت و از اولین فیلمهای موج نو فرانسه است. برخی از منتقدان معتقدند که این فیلم تمثیلی از تنش های جنگ سرد است و برخی دیگر آن را نمایش تصویری تفکرات کانتی میدانند. در این فیلم ژان-کلود برایلی، کلود شابرول و ژاک دمی نقشآفرینی کردهاند.
• هیروشیما عشق من(1959)
هیروشیما عشق من به کارگردانی آلن رنه، فیلمی ضدجنگ و یکی از تأثیرگذارترین فیلمهای موج نو فرانسه است. این فیلم با فیلمنامه ای از مارگریت دوراس، جهش بزرگی در زمینه داستان سرایی تصویری ایجاد کرد؛ ترکیب تدوین و فیلمنامه هیروشیما عشق من، مسیر تکنیکی و روایی جدیدی را در سینمای فرانسه بوجود آورد.
• سال گذشته در مارین‌باد(1961)
تصویر سورئالیستی این فیلم یکی از جذابترین تصاویر فیلم در این دوره است. آلن رنه برای کارگردانی فیلم سال گذشته در مارین‌باد توانست شیر طلایی جشنواره ونیز را کسب کند.
• ژول و جیم(1962)
این فیلم به کارگردانی فرانسوا تروفو است و در رتبه چهل و ششم فهرست صد فیلم برتر تاریخ سینما قرار دارد. ژول و جیم یکی از شاخص ترین آثار موج نو محسوب می‌شود و بر اساس داستانی اتوبیوگرافی از هنری پییر روشه ساخته شده است. این فیلم درباره همه چیز و هیچ چیز است و اتفاقات مربوط به جنگ و روایت عاشقانه فیلم، هسته اصلی داستان را تحتالشعاع قرار میدهد.
• بدرود فیلیپین(1962)
فیلمی در ژانر کمدی و به کارگردانی ژاک روزیه است که داستان آن حول محور تأثیر نبرد الجزایر بر زندگی فرانسویهای میچرخد. این فیلم به خوبی ساختارشکنی فیلم های موج نو فرانسه را به تصویر کشیده است.
• لولا(1961)
لولا اولین فیلم ژاک دمی در ژانر درام-عاشقانه است. این فیلم بعدها دیگر فیلم های دمی را تحت الشعاع قرار داد.
• پسرعموها(1959)
پسرعموها درامی هیجان انگیز و روانشناختی به کارگردانی کلود شابرول است. این فیلم تقابل دو انسان با ویژگی های متفاوت را روایت میکند. شابرول در سال 1959 توانست برای این فیلم خرس طلایی جشنواره ونیز را کسب کند.
• به پیانیست شلیک کن(1960)
این فیلم به کارگردانی فرانسوا تروفو است و به دلیل استفاده از سینماسکوپ برای فیلمبرداری شهرت دارد. به پیانیست شلیک کن، فیلمی در ژانر درام-جنایی و بر اساس رمانی از دیوید گودیس ساخته شده است.
