تدوین فیلم و آهنگسازی در قاب تولیدات سینمایی؛‌

کیارش رمضان‌نژاد - دوشنبه، 11 آذر 1398

تدوین فیلم و آهنگسازی از جمله تخصص‌های سینمایی هستند که در جریان تولید و ساخت فیلم‌های کوتاه و بلند سینمایی ارتباط تنگاتنگی با هم دارند،‌ اما علی‌رغم این مسأله هنوز در مورد کیفیت و کمیت رابطه‌ی تدوینگران و آهنگسازان در جریان ساخت فیلم‌های سینمایی اختلاف نظرهای بسیاری وجود دارد. عده‌ای معتقدند که با توجه به محدودیت‌های بودجه‌های مالی در پروژه‌های سینمایی بهتر است تا با تدوینگران بلافاصله بعد از پایان یافتن کار تدوین فیلم خداحافظی کرد و اصلا نیازی نیست تا تدوینگر و آهنگساز بیهوده وقت خود را برای درک فرآیند کاری یکدیگر تلف کنند.

اما بسیاری از سینماگران حرفه‌ای با چنین رفتاری مخالف‌اند و فاصله انداختن میان تدوینگر و آهنگساز را به ضرر کیفیت هنری اثر می‌دانند، چرا که تدوینگران از جمله افرادی هستند که با جزئیات صحنه‌های مختلف اثر فیلمبرداری شده به خوبی آشنا هستند، زیرا به دلیل نوع کارشان راش‌های فیلمبرداری شده را در اتاق تدوین بارها و بارها تماشا می‌کنند. در کنار تمام این موارد، تدوینگران با موسیقی متن فیلم نیز ارتباط بی‌واسطه‌ای دارند و شادید از اولین افرادی باشند که تأثیر ترکیب موسیقی متن ساخته شده برای اثر تولید شده را با صحنه‌های فیلمبرداری شده مشاهده می‌کنند.

تمام این موارد سبب شده است تا سینماگران بسیاری از تدوینگران دعوت کنند تا بعد از به پایان رساندن کار مونتاژ و تدوین فیلم،‌ در جلسات میکس نیز حضور داشته باشند و در مورد نحوه‌ی اضافه کرده موسیقی به تصویر اظهار نظر کنند. در ادامه با وب‌سایت ملودایو همراه باشید تا با تأثیرات تدوینگران در افزایش کارآمدی جلسات میکس فیلم‌های سینمایی بیشتر آشنا شوید.

تدوین فیلم و آهنگسازی و شرکت در جلسات میکس؛‌

تدوین فیلم و آهنگسازی

وقتی با تدوینگران با تجربه صحبت می‌کنیم، قریب به اتفاق اکثریت آن‌ها اذعان می‌کنند که به نفع، کارگردان، آهنگساز و خود تدوینگر است که مسؤول تتدوین فیلم نیز در جلسه‌ی میکس حضور داشته باشد. در واقع جلسات میکس اولین مکانی هستند که تدوینگران این امکان را پیدا می‌کنند تا موسیقی بی‌کلام ساخته شده برای اثر تولیدی را به صورت تمام و کمال مشاهده کنند. در این جلسه تدوینگر فرصت تماشای فیلم به صورت صامت را نیز پیدا می‌کند که دورنمای تازه‌ای را برای خلاقیت در اختیار وی قرار خواهد داد. از سوی دیگر در این نشست، تدوینگر به موسیقی خالص بدون حضور هیچ دیالوگ یا جلوه‌های صوتی زائدی گوش می‌کند و به همین دلیل نیز می‌تواند احساس واقعی که مورد نظر آهنگساز بوده است را به خوبی درک کند.

برای مثال یکی از تدوینگران در مورد تجربه‌ی حضور خود در جلسات میکس اشاره می‌کند که در یکی از همین جلسات متوجه می‌شود که صدای ساز چلو به اندازه‌ی کافی در موسیقی متن فیلم رسا نیست و به همین دلیل و با توجه به اینکه لطافت صدای ساز چلو باعث می‌شود تا با بیشتر شدن آن در موسیقی بی‌کلام فیلم تنها بر بار احساسی افزوده شود و آزاری به گوش مخاطب نرسد، این تدوینگر به کارگردان و آهنگساز پیشنهاد می‌دهد تا درجه‌ی صدای ساز چلو را بر روی قطعات ساخته شده بالاتر ببرند.

تدوین فیلم و آهنگسازی و امکانات فراوان در ساخت موسیقی متن؛

تدوین فیلم و آهنگسازی

هیچ شکی نیست که حضور موسیقی متن تأثیری غیر قابل انکار در افزایش کیفیت فیلم دارد، اما همین موضوع در مورد غیبت آهنگ و شنیدن صدای سکوت نیز در برخی از صحنه‌های یک فیلم سینمایی صدق می‌کند. بنابراین مهم است که بدانید چه موقع بر روی کدام صحنه‌ها بهتر است تا از موسیقی متن مناسب بهره بگیرید. در میکس نهایی هر فیلم سینمایی نیز باید توجه داشت تا آلبوم موسیقی متن فیلم به اندازه‌ی کافی متنوع باشد تا هم به خوبی داستان فیلم روایت کند و هم برای مخاطب یکنواخت و خسته‌کننده نباشد. برای این منظور موسیقی به تنهایی به کار نمی‌آید و باید از جلوه‌های صوتی مناسب، صداگذاری خلاقانه نیز در کنار موسیقی ساخته شده استفاده کند. در این مرحله تدوینگر می‌تواند با حضور کلیدی خود به آهنگساز و کارگردان کمک کند تا در کنار موسیقی خود از بهترین جلوه‌های صوتی موجود برای هر چه شنیدنی‌تر شدن موسیقی متن فیلم استفاده کند.

تدوین فیلم و آهنگسازی و همکاری تدوینگر و آهنگساز؛

تدوین فیلم و آهنگسازی

از جمله نتایج مثبتی که همکاری نزدیک میان آهنگساز و تدوینگر به همراه دارد، می‌توان به چند نمونه از تجربه‌هایی اشاره کرد که در این رابطه و از زبان تدوینگران بیان شده‌اند، برای مثال تدوینگری اشاره می‌کند که در همکاری با آهنگساز و پس از شنیدن چند نمونه از قطعات کلاسیکی که به عنوان «موسیقی موقت» بر روی کار استفاده شده بودند، به هماهنگی شنیدنی برای صحنه‌های زد و خوردی رسیده‌اند که به خوبی اوج‌های کوبشی موسیقی متن خلق شده را با لحظه‌هایی که در برگیرنده‌ی نقاط اوج اکشن فیلم هستند،‌ روایت می‌کنند. در این مثال همکاری تدوینگر با آهنگساز و درک متقابل این دو هنرمند از یکدیگر باعث می‌شود تا آهنگساز به صورت مؤثری زمان مناسب را برای جلوه‌های ویژه‌ی صوتی تدوینگر مانند صدای گلوله‌ی اسلحه یا صدای قار قار کلاغ‌ها اختصاص دهد و از سوی دیگر تدوینگر نیز برای موسیقی شنیدنی آهنگساز زمان بیشتری را مهیا کند.

بنابراین همکاری نزدیک تدوینگر با آهنگساز سبب می‌شود و داشتن فکری باز برای پذیرش پیشنهادهای یکدیگر بر پیشرفت کار تأثیر چشمگیری بر جای می‌گذارد.

تدوین فیلم و آهنگسازی و اعتماد به آهنگسازان؛

تدوین فیلم و آهنگسازی

یکی از تدوینگران تعریف می‌کند که در جریان تدوین یکی از فیلم‌های کارنامه‌ی کاری خود، موسیقی متن آهنگساز در دقیقه‌ی 90 و در اتاق تدوین بدستش رسید و وی وقتی برای اولین بار به موسیقی گوش داد،‌ به نظرش رسید که موسیقی ارائه شده یک فریم از ریتم فیلم عقب مانده است و به همین دلیل نیز این موضوع را اصلاح کرد،‌ نکته‌ی جالب اینکه آهنگساز وقتی متوجه این موضوع شد، به آهننگساز می‌گوید به عمد این کار را انجام داده است و تدوینگر نیز با اعتماد کامل به آهنگساز دوباره به صورت اولیه موسیقی و تصویر را با هم هماهنگ می‌کند،‌ تدوینگر این پروژه تعریف می‌کند وقتی به صحبت‌های آهنگساز گوش داد و ایده‌ی وی را برای فیلم پیاده‌سازی کرد، متوجه شد که نتیجه‌ی کار از قبل ترسناک‌تر شده و اعتماد به آهنگساز کیفیت تدوین را هم افزایش داده است.

تدوین فیلم و آهنگسازی و کم‌گویی و گزیده‌گویی؛‌

تدوین فیلم و آهنگسازی

آهنگسازان عموما عادت دارند تا بیشتر از زمان نیاز برای فیلم موسیقی متن بسازند، بنابراین لازم نیست تا به عنوان تدوینگر از تمام آهنگ‌های ساخته شده بر روی فیلم استفاده کنید. بنابراین اگر در جریان تدوین فیلم، متوجه شدید صحنه‌ای (به ویژه صحنه‌ای که دیالوگ هم دارد) بدون حضور موسیقی هم کار خودش را انجام می‌دهد، بهتر است که برای آن صحنه‌ی معین از موسیقی استفاده نکنید. بعضی وقت‌ها گوش دادن به صحبت بی‌پیرایه‌ی بازیگران (به ویژه زمانی که بازیگران بزرگ نقشی را بر عهده می‌گیرند) برای تماشاگران بسیار لذتبخش‌تر از شنیدن صحبت‌هایی است که در لابه‌لای موسیقی گم شده‌اند.

باید توجه داشت که هر فیلمی برای خود حکایت تازه‌ای دارد،‌ اما تا زمانی که موسیقی متن لایه‌ای تازه به داستان فیلم اضافه نکند،‌ دلیلی برای استفاده از آن وجود ندارد،‌ حتی در چنین مواردی ممکن است که موسیقی حواس تماشاگران را از داستان اصلی منحرف کند و نتیجه‌ی عکس برای فیلم و تیم تولیدکننده در پی داشته باشد.

تدوین فیلم و آهنگسازی و تلاش برای استفاده از نسخه‌ی اصل؛‌

تدوین فیلم و آهنگسازی

اگر برای فیلم یا ویدئوی خود از موسیقی‌های قابل دسترس در اینترنت استفاده می‌کنید، حتما توجه داشته باشید که نسخه‌ی اوریجینال و اصلی آهنگ یا آلبوم مورد نظر خود را تهیه کنید تا از این طریق مطمئن باشید که در میکس نهایی از آهنگ‌های مناسب استفاده می‌کنید. این مسأله اگر در نگاه اول پیش پا افتاده به نظر برسد،‌ اما به شهادت تجربه‌ی تدوینگرانی که در این زمینه دچار مشکل شده‌اند، تنظیم کردن ویدئو و موسیقی بعد از تدوین نهایی کار و وقتی که می‌فهمید موسیقی استفاده شده نسخه‌ی اصلی و مستر نبوده است، کاری بسیار پر رنج و عذاب‌آور است.

برخی از تدوینگران پیشنهاد می‌کنند، حتی اگر می‌خواهید برای صحنه‌های خاصی از فیلم از موسیقی کلاسیک و در دسترسی استفاده کنید،‌ بهتر است تا آن موسیقی خاص را مطابق با نیازها و ویژگی‌های فیلم خود با ارکستری نه چندان بزرگ بازنوازی کنید تا به بهترین اجرایی که با تدوین شما کار می‌کند، برای فیلم خود دسترسی داشته باشید.

در پایان باید به این نکته توجه داشته باشید که اغلب کار تدوین بدون مانع یا چالش پیش نمی‌رود و محدودیت‌های مالی و زمانی حرفه‌ی تدوین را به هنری خلاقانه برای تدوینگران تبدیل می‌کند،‌ اما علی‌رغم تمام این موارد همیشه به این موضوع توجه داشته باشید که تدوین شما برای یک اثر سینمایی همیشه در کارنامه‌ی کاری شما باقی خواهد ماند، پس وقتی پشت میز تدوین می‌نشینید بهتر است هر در چنته دارید را رو کنید.

در صورت تمایل برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد رابطه‌ی تدوین و آهنگسازی در سینما به پادکست گپ‌دایو (23):‌ موسیقی بی کلام جذاب برای محتوای ویدیویی در وب‌سایت ملودایو مراجعه کنید.

برگرفته از وب‌سایت filmscoringtips.com ؛‌