موسیقی بی کلام و آهنگسازی ای آر رحمان

ای. آر. رحمان آهنگساز، ترانه‌سرا، تهیه‌کننده‌ی موسیقی، موسیقی‌دان، نوازنده سازهای هندی است. نام اصلی او دیلیپ کومار بوده که بعد از مسلمان شدنش به «الله رکها رحمان» تغییر داد. در دنیا او را با اسامی رخا رحمان و ای. آر. رحمان می‌شناسند. مجله تایم از او به عنوان پرکارترین و برجسته‌ترین آهنگساز فیلم در سال‌های اخیر نام برده است، کارهای او از لحاظ ادغام موسیقی کلاسیک غربی با موسیقی الکترونیک، ژانرهای موسیقی جهان و ارکستر سنتی قابل توجه هستند. آثار ارزشمند رحمان در زمینه موسیقی بی کلام برایش لقب «موتزارت شهر مدرس» را به ارمغان آورد و طرفداران تامیل زبانش او را «طوفان موسیقی» نامیده‌اند.

در سال 2009 مجله تایم، نام او را در لیست افراد تأثیرگذار دنیا ذکر کرده است. در سال 2011 میلادی مجله سانگ لاینز، رحمان را «یکی از گزینه‌های تأثیرگذار موسیقی جهان آینده» نامید. رحمان موسیقی فیلم را با فیلم روجا در دهه‌ی 90 میلادی شروع کرد. موسیقی‌های بی کلام رحمان چه در زمینه فیلم و چه در قلمرو نمایش، همیشه جزو پرفروش‌ها بوده‌اند، همچنین نام او در زمینه مشارکت در کارهای بشردوستانه و خیریه نیز می‌درخشد.

موسیقی بی کلام در سینما و سبک موسیقی رحمان؛

«چیزی که در کلمات نگنجد، حتما با موسیقی بیان می‌شود.»

رحمان در زمینه‌ی موسیقی کلاسیک غربی، موسیقی بی کلام، موسیقی کارناتیک، موسیقی هندوستانی و سبک قوّالی نصرت فاتح علی خان مهارت دارد. او برای ساخت موسیقی فیلم المان‌های این دستگاه‌های موسیقی و ژانرهای دیگر و همچنین آلات موسیقی متفاوت را به صورت بداهه با هم درمی‌آمیزد.

او در ساخت موسیقی فیلم از تم‌های ارکستر سمفونیک و نیز لایت موتیف استفاده می‌کند. در دهه‌ی هشتاد رحمان روی صدای مونوفونیک، که شباهت زیادی به کارهای کی. وی. ماهادوان و ویشواناتا رامامورثی داشت، آهنگ می‌ساخت و موسیقی را تنظیم می‌کرد. اما در سال‌های اخیر او با ادغام سازهای سنتی و صداهای الکترونیک و استفاده از تکنولوژی جدید موسیقی می‌سازد. رحمان، موسیقی را بر اساس احساسات خود و به صورت کاملا تجربی خلق می‌کند.

موسیقی‌های رحمان، همانند آهنگسازان مطرح گذشته و معاصر، با استفاده از کنترپوآن، ارکستر و صداهای انسانی ایجاد می‌شوند و موسیقی پاپ هندی را با لحن، فرم و تنظیمات منحصربه‌فردی تغییر می‌دهد. با توجه به این ویژگی‌ها و اشعار و همچنین سبک تلفیقی‌، موسیقی رحمان در میان طبقات فرهنگی و اجتماعی متفاوت جامعه هند، از محبوبیت بالایی برخوردار است. 

«موسیقی زمانی موفق است که حالتان را خوب کند، روحتان را التیام بخشد و شما را وادار به تفکر کند.»

باز لورمان، کارگردان استرالیایی در مورد رحمان می‌گوید «من موسیقی احساسی و غم‌انگیز رحمان را در فیلم بمبئی و موسیقی شاد و پرجنب‌و‌جوش او را در فیلم لاگان شنیدم. تنوع سبک او مرا شگفت‌زده کرد: از موسیقی جاز سوئینگ تا ترانه‌های فاتحانه، از موسیقی پاپ شاد تا کارهای موزیکال وست اند. موسیقی رحمان همیشه دارای مفهوم عمیق انسانیت و معنویت و کیفیتی است که مرا تحت تأثیر قرار می‌دهد.»

موسیقی بی کلام و جوایز ای.آر.رحمان ؛

رحمان در سن نه سالگی وقتی پدرش مشغول ساخت موسیقی برای فیلمی بود، خیلی اتفاقی آهنگی را با پیانو نواخت که بعدها آر. کی. شکهار آنرا به ترانه‌ای کامل تبدیل کرد. در سال 1992 رحمان برای فیلم روجا موسیقی متن ساخت و این شروع کار او در سینما بود. از دیگر آثار او می‌توان به ساخت موسیقی متن برای فیلم‌های الیزابت:دوران طلایی، بمبئی، جودها اکبر، سرزمین مادری، راک استار، میلیونر زاغه‌نشین اشاره کرد. ای. آر. رحمان برای فیلم‌های «محمد رسول الله» و «فراسوی ابرها» به کارگردانی مجید مجیدی نیز موسیقی متن و موسیقی بی کلام ساخته است.

رحمان تاکنون موفق به دریافت جوایز بسیاری از جمله دو جایزه اسکار، دو جایزه گرمی، یک جایزه بفتا، یک گلدن گلوب، چهار جایزه ملی، پانزده جایزه جشنواره فیلم فیر، سیزده جایزه جشنواره فیلم فیر جنوب شده است.

علاوه بر موسیقی بی کلام، رحمان در پروژه‌های متفاوتی شرکت کرده است که از آن جمله می‌توان به آلبوم Vande Mataram در پنجاهمین سالگرد استقلال هند اشاره کرد که با موفقیت چشمگیری مواجه شد. در سال 1999 رحمان در کنسرت «مایکل جکسون و دوستان» در مونیخ شرکت داشت. همچنین رحمان در سراسر دنیا تور موسیقی برگزار کرده است.

برگرفته از وب‌سایت arrahman.com ؛ 

مقالات پیشنهادی:

موسیقی بی کلام برای محتوای ویدئویی

موسیقی بی کلام و سبک آهنگسازی ونجلیس

موسیقی بی کلام و تسخیر خیال تماشاگران سینما