ساز بوزوکی (bouzouki يا buzuki) يك ساز يوناني است كه در دهه 1900 توسط مهاجران يوناني از آسياي صغير (آناتولي) به يونان وارد شد و سريعاً تبديل به ساز كليدي ژانر موسيقي ربتيكا (rebetika) و شاخه‌هاي موسيقيايي آن شد. اين ساز يكي از پايه‌هاي اصلي موسيقي يوناني مدرن است، سطح روي بدنه ساز مسطح و معمولاً مقدار زيادي منبت‌كاري با صدف روي آن انجام شده است. اين ساز با يك زخمه يا پيك زده مي‌شود و صداي فلزي تيز آن  يادآور ساز ماندولين است، ولي زير و بمي آن پایين‌تر از ماندولين است. دو نوع بوزوكي اصلي وجود دارد. تراي كوردو (سه سيمه) كه داراي سه جفت سيم (سیم‌هایی كه به عنوان دسته شناخته مي شود) و تتراكوردو (چهار سيمه) كه داراي چهار جفت سيم است.

كلمه بوزوکی (bouzouki) از كلمه تركي بوزوك به معناي شكسته شده يا بهبود يافته (بهينه‌سازي شده) گرفته شده است و از يك كوك ويژه بازگشتي (re-entrant) به نام بوزوك دوزن (bozuk düzen) كه معمولاً در ساز مشابه تركي آن saz-bozuk استفاده مي‌شود. اين ساز در خانواده سازهاي مشابه ماندولين و لوت قرار دارد. در اصل بدنه اين ساز همانند باغلاما (Baglama) از يك قطعه چوب محكم تراشيده مي‌شود ولي به محض ورود اين ساز به يونان در اوايل دهه 1910 اين ساز با افزودن يك پشت staved برگرفته از ماندولاي ناپلي (Neapolitan mandola) تغيير يافت. سطح روي اين ساز همانند ماندولين‌هاي ناپلي زاويه‌دار است، بطوريكه قدرت بدنه براي مقاومت در برابر سيم‌هاي فلزي ضخيم‌تر افزايش مي‌يابد. بوزوكي كه در موسيقي ربتيكا استفاده مي‌شد سازي سه‌سيمه بود ولي در دهه 1950 نوع چهار سيمه‌اي نيز توسط مانوليس چيوتيس (Manolis Chiotis) معرفي شد.       

ویژگی‌های ساز بوزوکی (Bouzouki) ؛   

ساز بوزوکی (Bouzoki يا buzuki) يك نوع لوت يوناني با دسته بلند است. مشابه با ماندولين، بوزوكي بدنه گرد و چوبي دارد و سيم‌هاي فلزي آن در سه يا چهار دسته روي صفحه انگشت‌گذاري پرده‌دار مرتب شده‌اند. در هنگام نواختن، نوازنده در حاليكه روي سيم‌هاي صفحه انگشت‌گذاري با انگشتان دست چپ فشار وارد مي‌كند، سيم‌هاي روي حفره صدا را با يك زخمه كه در دست راست نگه مي دارد،‌ تولید می‌کند.

اين ساز كه از ساز تركي بوزوك (bozuk) گرفته شده است بسيار شبيه باغلاماي (baglama) ‌تركي و تنبور (tanbur) آسيايي است و بطور سنتي براي رقص و شادي و سرگرمي در گردهمائي‌هاي اجتماعي استفاده مي‌شود. بوزوكي يكي از سازهاي ويژه در موسيقي ربتيكا است. ربتيكا سبكي از موسيقي في‌البداهه در اوايل قرن 20‌ام و مرتبط با موسيقي زيرزميني يونان است. با جذب شنوندگان بيشتر، بوزوكي به سازي محبوب در يونان تبديل شد. همچنين اين ساز در انواع مختلفي از ژانرهاي موسيقي شامل جاز (jazz)، بلوگراس (bluegrass)، راك (rock) و فولك (folk) در سراسر دنيا نواخته مي شود.

مقالات مرتبط:

تاریخچه ساز بوزوکی

آشنایی با بوزوکی

نوازندگان بوزوکی

انواع ساز بوزوکی