• loading

    loading

    0:00

طرز تولید صدا در ساز تیمپانی (Timpani)

زری هاشمی

شنبه، 15 تیر 1398

صدايي آواز مانند با تركيب يك musical stroke كه روي نقطه ضربي مناسب يك سر درام كوك شده، خيلي بزرگ ايجاد مي شود. Musical stroke به خارج شدن صدا از درام كمك مي‌كند نه اينكه صدا را در داخل كاسه برگرداند. اين امر با بلند كردن سريع استيك بعد از برخورد با سر درام از روي سر درام انجام مي‌شود. Stroke ‌لازم است آنقدر به سر درام انرژی بدهد كه سر درام آزادانه مرتعش شود. فشار دادن روي سر درام مانع از قابليت ارتعاشي سر درام مي‌شود. نوازنده بايد با انواع مختلف مشخصه‌هاي تن موسيقي بنوازد. تكنيك هاي اجرايي بايد براي نواختن استروك هاي لگاتو و استكاتو توليد شوند. علاوه بر ... استروك، انواع مختلف استيك هاي تيمپاني براي توليد رنگ صداهاي مختلف مورد استفاده قرار مي گيرند: براي صداهاي پر و كامل، استيك هاي بزرگتر، استيك‌هاي با نمد نرم‌تر؛ براي نواختن عمومي استيك‌هاي نمدي با سختي متوسط؛ بريا بلند و ريتميك (آهنگين) يك جفت استيك با سرهاي سخت و كوچك و ترجيحاً نه نمد سخت جامد.    

نقطه ضرب (نقطه‌اي روي سر درام، محلی که نواخته مي‌شود) تيمپاني همواره مابين پيچ‌هاي كوك در مقابل نوازنده است. تصور كنيد كه يك قوس يا كمان سه تا چهار اينچ از ديواره كاسه مابين پيچ‌ها قرار گرفته است. همواره در داخل اين كمان براي توليد بهترين صدا بنوازيد. نقطه ضرب با فاصله سه اينچ از ديواره بزنيد، در زدن ضربه‌ها هرگز به لبه (ديواره) يا خيلي دور از لبه كاسه ضربه نزنيد. در هنگام نواختن سر درام، سرهاي استيك‌ها را در نزديك يكديگر نزنيد. در هنگام نواختن، يك ناحيه بزرگ از نقاط ضربه زدن بكار ببريد.

طرز تولید صدا در ساز تيمپاني (Timpani)

همواره بياد داشته باشيد كه استروك است كه موسيقي را بيان مي‌كند. از ضربه زدن هر سر درام در كنسول تيمپاني در نقطه ضربي درست اطمينان حاصل كنيد. محل قرار گرفتن تيمپانيست نسبت به درامز يك المان كليدي در تحقق اين امر است. برخي تيمپانيست‌ها در هنگام اجرا مي‌ايستند و برخي مي‌نشينند. محل پيشنهادي براي نشستن روي يك چهارپايه به قدري بالا است كه اجازه مي‌دهد بازوهاي تيمپانيست در هنگام نواختن كمي بالاتر از لبه درام است. در حالت نشسته، نوازنده قادر است يك فاصله اجرايي سازگار با هر درام در كنسول تيمپاني نگه دارد. اين فاصله فيزيكي ثابت دقت در نواختن نقاط ضربي ايجاد مي كند و به كنترل حركت استروك در هنگام حركت‌هاي نوازنده از يك درام به درام ديگر در كنسول كمك مي‌كند. تنها با نواختن تيمپاني و استفاده از چنين اصول اوليه‌اي است كه رموز نحوه نواختن تيمپاني آشكار مي‌شود. جنبه‌هاي فني و موسيقيايي درباره تيمپاني و اجراي تيمپاني مي‌تواند به عنوان پيشرفت مهارت‌های تيمپانيست در قدرداني و فهم موسيقي اين سازهاي شگفت انگيز ايجاد شود.          

جفت ساز تیمپانی (Timpani)؛

درام‌ها در جلوي نوازنده تيمپاني قرار مي‌گيرند، تيمپاني بلندتر (كاسه كوچكتر، درام  C يا D) در سمت چپ، تيمپاني پائين‌تر (كاسه بزرگ‌تر، درام  Gيا A) در سمت راست.

همنوازی چهار ساز تيمپاني (Timpani)؛

مشابه با جفت ساز تيمپاني (Timpani) درام بالاتر (كوچك‌ترين كاسه) در منتهي عليه سمت چپ و پائين‌ترين در منتهي‌اليه سمت راست قرار مي‌گيرد. تيمپاني نيم‌دايره‌اي در جلوي  نوازندگان تشكيل مي‌دهد.

تركيب آمريكايي برای ساز تيمپاني (Timpani)؛‌

طرز تولید صدا در ساز تيمپاني (Timpani)

در این ترکیب درام‌ها در جلوي نوازنده تيمپاني قرار گرفته، تيمپاني پائين‌تر (كاسه بزرگ‌تر، درام G يا A) در سمت چپ و تيمپاني بالاتر (كاسه كوچك، درام C يا D) در سمت راست قرار می‌گیرد. مشابه با جفت تيمپاني، درام پائين‌تر (بزرگ‌ترين كاسه) در منتهي‌اليه سمت چپ و بالاترين درام  در منتهي‌اليه سمت راست قرار می‌گیرد. تيمپاني يک نيم‌دايره در جلوي نوازنده شكل مي‌دهد. اين ترتيب قرار گرفتن متعلق به سيكوئنس نت‌ها در پيانو است.  

استفاده از تيمپاني در اركستر مدرن بستگي به كار دارد: يا يك جفت كلاسيك يا چهار تيمپاني مورد استفاده قرار مي‌گيرند. در كارهاي رمانتيك استفاده از چهار تيمپاني استاندارد است. يك نوازنده تيمپاني حداكثر مي‌تواند شش يا هفت درام را بنوازد. اين معمول نيست، با اين وجود تنها براي تكنوازي قرن بيستم (و خيلي به ندرت) مورد استفاده قرار مي‌گيرند.

تكنيك‌هاي درامينگ ساز تیمپانی (Timpani)؛‌

درام استيك بعد از هر ضربه بر مي‌گردد. اين برگشت براي تكرارها و رول‌ها سريع بكار مي‌رود. اسپات استرايكينگ نقطه‌اي نامعلوم در پوسته است كه خالص‌ترين تن را توليد مي‌كند. اين نقطه به اندازه يك كف دست از لبه فاصله دارد. استروك‌ها در ميانه پوسته (نقطه كوبش دوم) يك زير و بمي مشخص توليد نمي‌كند. آنها همانند يك درام به نظر مي‌رسند و تنها در موسيقي مدرن‌تر مورد استفاده قرار گرفته‌اند. رزونانس مشخص عموماً با نوك انگشتان دمپ مي شوند.

تكنيك‌هاي كوك مدرن در ساز تيمپاني (Timpani)؛‌

طرز تولید صدا در ساز تيمپاني (Timpani)

در اركسترهاي معاصر، پدال تيمپاني استفاده مي‌شود. كوك سريع با استفاده از پدال گيج استفاده مي‌شود، زير و بمي به عنوان يك گام روي گيج كوك در لبه بالايي جداره نشان داده شده است. محدوده صدا، به عبارت ديگر ارتباط  مابين استفاده از اسكيل زير و بمي ها و كوك، بايد با تنظيم‌كننده دقيق قبل از نواختن قرار داده شود.

در يك پدال درام تقريباً نيم اكتاو مي‌تواند به عنوان گام نواخته شود (حداكثر محدوده صدا: ششم ماژور). تا يك تمپو از نت كوارتر=150 يك گام جديد اسكيل مي‌تواند در هر نت كوارتر نواخته شود). اسكيل‌ها يا قطعات گام‌ها روي يك كتل درام نواخته مي‌شوند، در چنین شرایطی صدا يكدست‌تر است. هرچه فاصله عريض‌تر باشد كوك مجدد آن زمان زيادي مي‌گيرد). در طي اجرا نوازنده‌هاي تيمپاني بدون دخالت بايد به پس زمينه برگردند؛ گام‌ها يا قطعات گام‌ها روي يك كتل درام نواخته مي‌شوند – صدا يكدست‌تر مي‌شوند. هر چه فاصله عريض‌تر باشد، مدت زمان بيشتري براي برگشت لازم است.  

تكنيك‌هاي كوك تاريخي در ساز تيمپاني (Timpani)؛‌

كتل درام‌هاي سنتي كه با دست كوك مي‌شوند، تعداد كمي از آنها مي‌توانند هنوز در اركسترها در دهه 1950 يافت مي‌شوند، كه با شش يا هشت پيچ كه همگي بايد در فاصله يكساني كوك شوند. اين امر تا حد زيادي زمانبر است و نوازنده تيمپاني نياز به حداقل هشت ميله براي آن دارد. خوشبختانه براي نوازندگان تيمپاني كارهاي دوره كلاسيك به سختي تا كنون در طي يك قطعه نياز به كوك مجدد دارند.

مشخصه‌های صدایی ساز تيمپانی (Timpani)؛‌

گرفته، صاعقه وار، غرش وار، عميق و ژرف، سنگين، قدرتمند، دلنشين، مخملي، با وقار، طنين انداز، حجيم، مرده، خشك و خالي از جمله مشخصه‌های صدایی ساز تیمپانی هستند. با توجه به محدوده ديناميك بزرگ قسمت تيمپاني بايد دقيقاً برنامه‌ريزي و منظم شود و با دقت با سازهاي مشابه‌اش بالانس شود. در این ساز دقت و صحت بايد در نت‌نويسي داشته باشد. اساساً صداي تيمپاني متشكل از دو عنصر تشکیل شده است، اتك و رزونانس. رزونانس يك مزوفورته در حدود 4 تا 5 ثانيه روي درام بزرگ و در حدود 3 تا 4 ثانيه روي درام كوچك طول مي‌كشد. رنگ صدا با سه عامل مشخص مي‌شود: جنس مالت‌ها، جائيكه سر تيمپاني زده مي‌شود و شدتي كه سر تيمپاني زده مي‌شود.

يك مالت با يك سر كوچك هارمونيك‌هاي بالاتر را بر مي‌انگيزد (كه در تيمپاني غير هارمونيك هستند): صدا درخشان تر و برنده تر است. درام استيك هاي چوبي اثر مشابهي توليد مي‌كنند. يك مالت با يك سر پهن، هارمونيك‌هاي عميق‌تر را بر مي‌انگيزد: زير و بمي دقيق‌تر به نظر مي‌رسد (اولين شش partials نسبتاً هارمونيك هستند) و رنگ صدا تيره‌تر مي‌شود. در موسيقي مراسم‌هاي ترحيم مالت‌هاي خفه مورد استفاده قرار مي‌گيرند. صدا از قسمت‌هاي مختلف پوسته توليد مي‌شود.