• loading

    loading

    0:00

تاریخچه ساز فيلد درام (Field Drum)

زری هاشمی

چهارشنبه، 8 اسفند 1397

تنور درام كه در اركسترهاي امروزي استفاده مي‌شود، نتيجه تكامل تدريجي فيلد درام است، كه از اواخر قرون وسطي در اروپا گسترش يافت. فيلد درام در قرن پانزدهم از تابور (tabor)، يك درام دو سره با يك بدنه استوانه‌اي چوبي و چندين اسنير پديد آمد. درام روي يك حلقه روي ساعد نوازنده آويخته مي‌شود، كه ريتم را با يك دست و ملودي را روي يك پايپ با دست ديگر مي‌نوازد.

درام نوازندگان دوره‌گرد بايد نسبتاً سبك و حمل آن آسان باشد به همين دليل اين نوع درام نه خيلي كوچك و نه خيلي دست و پاگیر ساخته می‌شد. در قرن پانزدهم، اين نوع درام از كنار نواخته مي‌شد و نسبتا به درام‌هاي مشابه قبلي بزرگتر و بلندتر شد تا تغييرات لازم مربوط به گروه‌هاي نظامي در آنها اعمال شود. به اين ترتيب اين نوع درام بزرگتر از آن بود كه روي ساعد آويخته شود و امروزه به يك تسمه چرمي روي شانه درامر يا به يك كمربند دور كمر درامر بسته مي‌شود. درام‌هايي كه عمدتاً به عنوان درام سوئيسي شناخته مي‌شوند، الگوي ساخت درام براي تمام سازندگان درام در تمام اروپا قرار گرفتند. تابور كوچك همچنان به عنوان يك ساز فولك مورد استفاده باقي ماند در حاليكه درام بزرگ و جديد در لنسكوئنت‌ها (سربازان پياده آلماني) باقي ماند. به همین دليل است كه سايد درام گاهي اوقات فيلد درام، يا در حيطه تاريخي، لنسكوئنت درام (lansquenet drum) يا درام بلند نیز ناميده مي‌شود. فايف (fife) و درام، نماد سربازان پياده نظام است در حاليكه ترومپت و كتل درامز (kettledrums) نمايشي از سواره‌نظام هستند.

فيلد درام داراي عمقي مابين 50 تا 70 سانتي‌متر (برخي حتي عمقي تا يك متر هم داشتند) و قطري در حدود 50 سانتي‌متر داشت. اين ساز با يك جفت استيك سنگين نواخته مي‌شود. از قرن 16ام اسنيرها روي پوست زيرين درام، سر اسنير، كشيده شدند.

وظيفه اصلي فيلد درام علامت دادن و مشخص كردن ريتم نظامي (مارش) است. پيش از اين تكنيك‌هاي نواختن شامل بيت‌ها (ضرب‌ها) و رول‌هاي (roll) تك و دوبل استاندارد بودند.   

درام باسل (Basel Drum) در مقایسه با ساز فيلد درام (Field Drum)؛

تاریخچه ساز فيلد درام (Field Drum)

در قرون هفدهم و هجدهم فيلد درام در حوزه گروه‌هاي موسيقي نظامي پيشرفت و رشد داشت. يكي از اهداف اصلي كاهش ابعاد، بويژه عمق بدنه و در عين حال كاهش حجم بود. هنگاميكه در قرن 18ام باس درام و درام تركي با موسيقي يني چري (janissary) به دربار پادشاهان اروپايي رسيد، عمق بدنه سايد درام قبلاً به 40 تا 45 سانتي‌متر و قطرش به 40 سانتي‌متر كاهش يافته بود. بدنه كه سابقاً از چوب ساخته شده بود هم اكنون از جنس برنجي ساخته مي‌شد.

اين نسخه كوچك‌تر فيلد درام امروزه باسل درام (Basel drum) يا پاريد درام (parade drum) ناميده مي‌شود. درام‌هايي كه توسط انجمن هنری درام باسل مورد استفاده قرار مي‌گيرند، هنوز فرم اصلي دارند. سر درام  محكم با سيم‌هاي متقاطع  به منظور  توليد تن (صداي) شفاف كشيده مي‌شود. سبك درام زدن درام باسل قدمتي طولاني دارد كه در آن جهش‌ها و نت‌هاي زينت ماهرانه و استادانه، نقش مهمي دارند. در مدل‌هاي معاصر اين درام، سر با پيچ‌هايي كشيده مي‌شود.  

فيلد درام (Field Drum) و پذيرش در اركسترا؛

صد سال بعد از تيمپاني، در نيمه دوم قرن هجدهم، سايد درام يا فيلد درام تحت عنوان تامبور (tambour) در اركستر مورد استفاده قرار گرفت. جورج فردريك هندل (Georg Friedrich Handel) و كريستوف ويليبالد گلاك (Christoph Willibald Gluck) از اين ساز در موسيقي آتش بازي (Fireworks music-1749) و Iphigenie auf Tauris (1779) استفاده كرد. ولي درام ها هرگز همانند تيمپاني در اركستر اهميت پيدا نكرد و تا به امروز عمدتاً در موسيقي نظامي استفاده شده اند. به دليل اينكه درام اغلب در بحبوحه جنگ‌ها مورد استفاده قرار مي گرفت، وظايف اصلي درام در اركستر ايجاد يك فضاي نظامي، همانند سمفوني نظامي جوزف هيدن (Military Symphony-1794) بود. لودويگ ون بتهون (Ludwig van Beethoven) در سمفوني جنگي پيروزي ولينگتون (Wellington Victory-1813) به طور رسمي استفاده كرد و به هر يك از ارتش‌ها صداهای خاصي از درام بخشيد.  

درام بطور گسترده‌اي در اپرا اركستر به عنوان مثال توسط جواكينو روسيني (Gioacchino Rossini) كه حتي از آن به عنوان يك ساز تكنوازي در اپراي زاغي دزد The Thieving Magpie (1817) استفاده كرد كه منجر به لقب تمبوروسيني (Tamburossini) براي وي شد.

در كنار تمبور در قطعات تاريخي اين امر استفاده از اين ساز به اين برمي‌گردد كه كدام شكل سايد درام مورد استفاده قرار گرفته است، سازي به نام تمبورين (tambourin) از شهرت بالايي بويژه در اپراي فرانسوي قرن هجدهم پيدا كرد. تمبورين درامي بود كه با يك دست نواخته مي‌شد و از چوب خيلي سبك با بدنه‌اي به عمق 70 سانتي‌متر و يك سر تك ساخته شده بود. سازهايي كه مسقيمآً برگرفته از اين نوع تمبورين يا تمبور پروونكال (tambour provençal) هستند هنوز امروزه در موسيقي فولك در فرانسه جنوبي استفاده مي‌شوند. اين ساز نبايد با تمبورين زنگدار اشتباه شود.

ساز فيلد درام (Field Drum) در اركستراي مدرن؛

تاریخچه ساز فيلد درام (Field Drum)

فيلد درام‌هاي اركستراي مدرن داراي ابعادي متفاوت هستند: مدل‌هاي كوچك مي‌توانند داراي قطر 40 سانتي‌متر و عمق 40 سانتي‌متر (مشابه با باسل درام) باشند، در حالي كه نوع بزرگ داراي قطر 40 تا 50 سانتي‌متر و عمق 70 سانتي‌متر هستند. بدنه از چوب ساخته شده و به ندرت در آنها از فلز استفاده مي‌شود و تنش در سرها با كمك ميله‌هايي ايجاد مي‌شود. چهار تا شش اسنير كه از روده  ساخته شده‌اند در سر اسنير كشيده مي‌شوند. در اركستر، فيلد درام در يك زاويه كم روي استند قرار مي‌گيرد و معمولاً با درام استيك‌ها زده مي‌شود. صدا مطابق با اندازه درام تغيير مي‌كند ولي عميق‌تر، مبهم‌تر و تيره‌تر از اسنير درام است.

 

مقالات پیشنهادی:

معرفی ساز فیلد درام (Field Drum)

طرز تولید صدا در ساز فيلد درام (Field Drum)

طرز نواختن ساز فيلد درام (Field Drum)