• loading

    loading

    0:00

نوازندگی ساز ديجريدو (Didgeridoo)

زری هاشمی

چهارشنبه، 24 بهمن 1397

روش‌هاي مدرن متعددي در نواختن ديدگريدودر اجراها و آموزش اين ساز در نقاط مختلف دنيا شروع شده‌اند. يكي از اين تكنيك ها شامل تركيب بيت باكس زدن يا ضرب دهاني در نواختن ديدگريدو است. كه در سري تلويزيوني blue peter در انگلستان به نمايش گذاشته شده است.

ديدريگويي كه موريانه آن را تخليه كرده باشد شكل نامنظمي دارد كه معمولاً قطر آن تا انتهاي پایيني افزايش مي‌يابد. اين شكل به معناي آن است كه رزونانس آن در فركانس‌هايي كه به صورت هارمونيك نواخته می‌شوند، بیشتر به گوش می‌رسند. اين امر برخلاف فاصله‌هاي هارمونيك رزونانس‌ها در يك لوله پلاستيكي استوانه‌اي است كه فركانس‌هاي رزونانس (تشديد) به نسبت 1:3:5 قرار مي‌گيرند. رزونانس دوم ديدگريدو (نت با overblowing صدا توليد مي‌كند) معمولاً در حدود يك يازدهم بالاتر از فركانس پايه (نسبت فركانسي تا اندازه اي كمتر از 3:1) است.   

ارتعاشي كه با لب‌هاي نوازنده ايجاد مي‌شود هارمونيك‌ها را ايجاد مي‌كند به عبارت ديگر اين ارتعاش مؤلفه‌هاي فركانسي دارد كه دقيقاً به نسبت 1:2:3 قرار مي‌گيرند. با اين وجود فواصل غير هارمونيك رزونانس‌هاي ساز به اين معناست كه همانطور كه در سازهاي بادي غربي معمول است، هارمونيك‌هاي نت پايه مرتباً با رزونانس‌هاي ساز تقويت مي‌شوند (به عنوان مثال در كلارينت هارمونيك‌هاي سوم و پنجم زبانه با رزونانس‌هاي فضاي داخلي حداقل براي نت‌ها در محدوده صداي پایين، تقويت مي‌شوند.)

رزونانس‌هاي به اندازه كافي قوي حنجره مي‌توانند شديداً رنگ صداي ساز را تحت تأثير قرار دهند. در برخي فركانس‌ها كه مقادير آنها بستگي به محل قرار گرفتن زبان نوازنده دارد رزونانس‌هاي حنجره مانع از ورود جريان نوساني هوا به داخل ساز مي‌شود. گروه‌هاي فركانسي كه از ورود آنها جلوگيري نمي‌شود، فورمانت (سازند) را در صداي خروجي توليد مي‌كنند. اين فورمانت‌ها و بويژه تغييرات آنها در طي فازهاي دم و بازدم از تنفس چرخشي به ساز، صداي قابل تشخيصي می‌بخشد.

ساير تغييرات در صداي ديدگريدو مي‌تواند با اضافه كردن صدا به drone ايجاد شود. بسياري از وكال مرتبط با صداهايي است كه توسط حيوانات استراليايي همانند دينگو (dingo) يا كوكابورا (نوعي مرغ ماهيخوار استراليايي kookaburra) ايجاد مي‌شود. براي ايجاد اين صداها نوازندگان خيلي ساده مجبور به استفاده از تارهاي صوتي براي ايجاد صداهاي حيوانات در حين دميدن هوا در داخل ساز هستند. محدوده صوتي صداي حاصل از صداهايی با زير و بمي بالا تا ارتعاشات زباني خيلي پایين است. اضافه كردن وكال پيچيدگي نواختن را افزايش مي‌دهد.        

تاریخچه و سنت‌های نواختن ساز ديجريدو يا ديگريدو (Didgeridoo)؛  

نوازندگی ساز ديجريدو يا ديگريدو (Didgeridoo)

بطور سنتي و در اصل ديدگريدو عمدتاً به عنوان يك ساز در رقص و آواز آیيني نواخته مي‌شد. با اين وجود ديدگريدو به صورت تكنوازي يا سرگرمي در خارج از گردهمایي‌هاي آیيني نيز نواخته مي‌شود. براي گروه‌هاي بومي بازمانده از بوميان استرالياي شمالي اين ساز هنوز بخش جداناشدني از زندگي آیيني است چرا كه اين ساز نوازندگان و رقصنده‌ها را در مراسم‌هاي فرهنگي همراهي مي‌كند كه تا به امروز ادامه يافته است. امروزه، بخش عمده نواختن ديدگريدو براي اهداف تفريحي چه در اجتماعات بوميان استراليا چه در ساير نقاط دنيا است.

يك جفت استيك كه به عنوان clapsticks يا بليما (blima) نيز شناخته مي‌شود، ضرب را براي آوازها در طي مراسم‌ها و آیين‌ها ايجاد كرد. ريتم ديدگريدو و ضرب clapstickها دقيق هستند و اين الگوها نسل به نسل انتقال يافتند. در ژانر وانگا (Wangga) خواننده با وكال‌ها شروع مي‌كند و سپس بليما را براي همراهي با ديدگريدو معرفي كرد.         

در اغلب موارد اين ساز در پروژه موسيقي Naakhum كه تركيبي از Extreme Metal و موسيقي قومي، استفاده مي‌شد.