• loading

    loading

    0:00

نحوه كوک كردن ساز بالالايكا Balalaika

زری هاشمی

یک‌شنبه، 13 آبان 1397

نحوه كوك كردن انواع ساز بالالايكا Balalaika، پريما (prima)؛ 

كوك كردن بالالايكا

رايج‌ترين نوع بالالايكا، پريما است كه روي EFA كوك مي‌شود،‌ (سیماي دوم و سوم روي يك نت كوك مي‌شوند.) گاهي اوقات بالالايكا به سبك گيتار روي GBD (تقليدي از سه سيم بالاي گيتار روسي) كوك مي‌شود كه نواختن آن را براي گيتاريست روسي آسان مي‌کند. اگرچه بسياري از طرفداران پروپاقرص بالالايكا اين نوع كوك كردن را قبول ندارند.

نحوه كوك كردن انواع ساز بالالايكا Balalaika، سكوندا (Secunda)؛ 

كوك كردن بالالايكا

بالالايكاي سكوندا روي AAD كوك مي‌شود: (اولين سيم: D در اكتاو اول) – (سيم دوم: A در اكتاو مينور) – (سومين سيم A در اكتاو مينور) سيم دوم و سوم روي يك نت يكسان كوك مي‌شوند.

نحوه كوك كردن انواع ساز بالالايكا Balalaika، آلتو (Alto)؛ 

كوك كردن بالالايكا

بالالايكاي آلتو روي EEA كوك مي‌شود: (اولين سيم: A در اكتاو مينور) – (دومين سيم: Eدر اكتاو مينور) – (سيم سوم: E در اكتاو مينور) سیماي دوم و سوم روي زير و بمي يكساني كوك مي‌شوند.  

نحوه كوك كردن انواع ساز بالالايكا Balalaika، باس و كنترباس (Bass and Contrabass)؛‌

كوك كردن بالالايكا

باس و كنترباس به صورتي يكسان كوك مي‌شوند، تنها كنترباس بزرگ‌تر است. اين دو نوع بالالايكا روي EAD كوك مي شوند: (اولين سيم: D در اكتاو مينور) – (دومين سيم: A در اكتاو ماژور) – ( سومين سيم: E در اكتاو ماژور).

نحوه كوك كردن انواع ساز بالالايكا Balalaika، بالالايكای شش سیم؛ 

كوك كردن بالالايكا

بالالايكاهاي شش سیم نيز همانند بالالايكاي سه سیم كوك مي‌شوند. در اين نوع بالالايكا براي هر كوك دو رشته سيم وجود دارد. به عنوان مثال يك بالالايكاي پريماي سه سیم روي E-E-A كوك مي‌شود. بالالايكاي شش سیم روي EE-EE-AA كوك مي‌شود. اين سیما به صورت جفت قرار داده شده‌اند و روي يك نت يكسان كوك شده‌اند تا اثر هارمونيكِ سازي مشابه با ماندولين را ايجاد كنند. 

رايج‌ترين ساز تكنوازي پريما (prima) است كه روي E4–E4–A4 تنظيم مي‌شود (بنابراين دو سيم پائين‌تر يا بم تر روي زير و بمي يكساني تنظيم يا كوك مي‌شوند). گاهي اوقات بالالايكا توسط موسيقيدان‌هاي فولك به سبك گيتار روي G3–B3–D4  كوك مي‌شود (كه تقليدي از سه بالاترين سيم گيتار روسي است)، كه به موجب آن نواختنش براي نوازندگان گيتار روسي آسان‌تر است، اگرچه بطور كلاسيك طرفداران آموزش‌ديده از اين نوع تنظيم اجتناب مي‌كنند. همچنين اين ساز روي E4–A4–D5 ، همانند ساز مشابهش دومرا (domra) تا آن را براي نوازندگان ماهر روي دومرا براي نواختن ساز آسان‌تر سازند و هنوز صداي بالالايكا را داشته باشند. تنظيم فولك (قبل از اندريف) D4–F4–A4 بسيار محبوب بود چرا كه اين امر نواختن ريف‌هاي معيني را آسان‌تر مي‌سازد.

انواع ساز بالالايكا در اندازه‌هاي زير ساخته شده است:

نحوه كوك كردن انواع ساز بالالايكا Balalaika، دسكانت (descant)؛‌

  • 0.46 سانتي‌متر
  • E5 E5 A5

نحوه كوك كردن انواع ساز بالالايكا Balalaika، پيكولو (piccolo)؛ 

  • 0.61 سانتي‌متر
  • B4 E5 A5

نحوه كوك كردن انواع ساز بالالايكا Balalaika، پريما (prima)؛ 

  • 66 تا 69 سانتي‌متر
  • E4 E4 A4

نحوه كوك كردن انواع ساز بالالايكا Balalaika، سكوندا (secunda)؛ 

  • 68 تا 74 سانتي‌متر
  • A3 A3 D4

نحوه كوك كردن انواع ساز بالالايكا Balalaika، آلتو (alto)؛ 

  • 81 سانتي‌متر
  • E3 E3 A3

نحوه كوك كردن انواع ساز بالالايكا Balalaika، تنور (tenor)؛ 

  • 91 تا 97 سانتي‌متر
  • E3 A3 E4

نحوه كوك كردن انواع ساز بالالايكا Balalaika، باس (bass)؛‌

  • 104 سانتي‌متر
  • E2 A2 D3

نحوه كوك كردن انواع ساز بالالايكا Balalaika، كنترباس (contrabass)؛ 

  • 130 تا 165 سانتي‌متر
  • E1 A1 D2

در توضیح این فهرست باید اضافه کرد که دسكانت منسوخ شده است، پيكولو به ندرت مورد استفاده قرار مي‌گيرد، پريما يكي از سازهاي مدرن ارکسترال بالالايكا است و سكوندا اغلب با پريما يكي است و تنها روي كوك پائين‌تر تنظيم مي‌شود.

بالالايكاهاي ساخت كارخانه‌ها با شش سيم و سه پرده از دسته سیماي دوبل نيز رايج هستند. اين نوع بالالايكاها داراي سه دسته سيم دوبل مشابه با نحوه سيم‌كشي ماندولين هستند و اغلب از كوك گيتار استفاده مي‌كنند. اگرچه اين نوع سازها رايج هستند (بويژه در اوكراين) ولي آنها عموماً از نظر كيفيت نسبت به سازهاي داراي يك دسته سيم پائين‌تر هستند.

بالالايكاهاي چهار سیم نيز ديده مي‌شوند و در کنسرت موسيقي فولك پياتنيستكي (Piatnistky) مورد استفاده قرار مي‎گيرند.

بالالايكاهاي پيكولو، پريما و سكوندا در اصل با سیم‌های ساخته شده از روده حیوان، سيم‌كشي شده‌اند و نازكترين سيم ملودي از جنس فولاد ضد زنگ را دارند. امروزه، سیماي نايلوني عموماً به جاي روده مورد استفاده قرار مي‌گيرند.   

انواع مختلف بالالايكا وجود دارد، كه هريك به گونه‌اي متفاوت از ديگري تنظيم مي‌شود. انواع مختلف از بزرگ‌ترين تا كوچك‌ترين به اين صورت است: كنترباس، باس، آلتو، سكوندا، پريما و پيكولو. بالالايكاهاي مي‌توانند داراي دو، سه، چهار يا شش سيم باشند. شاخصه مشترك و وي‍ژه تمامي بالالايكاها اين است كه همگي بدنه‌اي به شكل مثلثي دارند.

معمول‌ترين نوع بالالايكا، بالالايكاي پريما است كه مي‌تواند به عنوان يك ساز تكنوازي و در سمفونی‌ها مورد استفاده قرار گيرد. عموماً اين نوع بالالايكا در دو مدل با سه يا شش سيم ديده مي‌شوند (اگرچه انواع دو يا چهار سیم نيز دارند، ولي آنها نادر هستند). تفاوت واقعي بين نحوه تنظيم و كوك دو مدل وجود ندارد، با اضافه شدن سیما، بالالايكاهاي با سه دسته سيم دوبل پديد مي‌آيند. تفاوت صدايي بسيار قابل توجه است و اين تفاوت صدايي مشابه تفاوت صدايي گيتار 6 سیم در مقابل گيتار 12 سیم است.

انواع مختلف بالالايكا وجود دارد كه هر يك به صورتي متفاوت كوك مي‌شوند. كه از بزرگترين به كوچك‌ترين عبارتند: كنترباس، باس، آلتو، سكوندا، پريما و پيكولو. بالالايكا مي‌تواند دو، سه، چهار يا شش سيم داشته باشد. ولي وجه اشتراك تمامي بالالايكاها اين است كه همگي بدنه‌اي مثلثي‌شكل دارند.

معمول‌ترين بالالايكا، ژريما است كه هم به‌عنوان ساز تكنوازي و هم به عنوان ساز اركسترال خوب عمل مي‌كند. معمولاً اين نوع بالالايكا در دو اندازه‌ی مختلف با سه سيم يا با شش سيم وجود دارند. (البته انواع دو يا چهار سیم هم وجود دارند كه خيلي نادر هستند). تفاوت واقعي در اينكه چطور دو مدل كوك مي‌شوند وجود ندارد، سیم‌هاي بیشتر كه اضافه مي‌شوند نتيجه تنها سه جفت سيم است ولي تفاوت صدا همانند تفاوت صداي گيتار شش سيم و 12 سيم بسيار قابل توجه خواهد بود.

نوازندگان معروف ساز بالالايكا Balalaika؛‌

كوك كردن بالالايكا

در طي قرن بيستم علاقه به سازهاي فولك روسي خارج از روسيه افزايش يافت كه احتمالاً نتيجه تورهاي غربي توسط آندريف و ساير نوازندگان متبحر آن دوران بود. اركسترهاي سازهاي فولك روسي در بسياري از كشورهاي اروپاي غربي اسكانديناوي، آمريكا، كانادا، استراليا و ژاپن موجود است. برخي از اين گروه‌ها اصالتاً روسي هستند، ولي اخيراً علاقه به اين ساز در ميان غير روس‌ها نيز رشد داشته است. انجمن‌هاي بالالايكاي قابل‌توجهي در واشنگتن، لس‌آنجلس، نيويورك، آتلانتا، سياتل و بسياري از شهرها و دانشگاه‌هاي كوچكتر ديده مي‌شود.