طرز تولید صدا در ساز ویولا (Viola)
محدوده صدای ساز ویولا (Viola)؛
محدوده صداي ويولا: C3 تا A6 (هارمونيك E7).
سيم (C (C3-D4؛
سيم (G (G3-A4؛
سيم (D (D4-E5؛
سيم (A (A4-E6,A6؛
در ويولا صدا با حركت دادن آرشه روي سيم يا با زخمه زدن با دست راست توليد ميشود. تغييرات نواك يا زير و بمي صدا با فشار دادن سيم با نوك انگشتان دست چپ روي صفحه انگشتگذاري انجام ميشود. اين امر سبب كوتاه كردن قسمت مرتعش سيم و بالا بردن زير و بمي صدا ميشود.
انگشت گذاري در ساز ویولا (Viola)؛
تغيير سيم و تغيير پوزيسيون در ساز ویولا (Viola)؛
چهار سيم با فاصله نسبت به سیم پنجم موجود هستند: C3 (سيم چهارم)، G3 (سيم سوم)، D4 (سيم دوم)، A4 (سيم اول). در حين نواختن دست چپ در پوزيسيون هاي مختلفي قرار ميگيرد. در پوزيسيون اول دست در بالاترين انتهاي صفحه انگشتگذاري در جلوي شيطانك بالايي قرار دارد. هيچ سيمي انگشت گذاري نميشود چرا كه مكان اول سيمهاي باز را در بر دارد. در پوزيسيون دوم انگشت سبابه يك درجه دياتونيك به خرك نزديكتر است به عبارت ديگر يك تن كامل بالاتر است. با بالا رفتن يك درجه دياتونيك در يك زمان به سمت خرك نوازنده به پوزيسيون بعدي ميرسد. پوزيسيون هشتم يك اكتاو بالاتر از مكان اول است.
نواختن پوزيسيونهاي پائينتر نسبت به پوزيسيونهاي بالاتر آسانتر است. در هر پوزيسيون هر انگشت (انگشت سبابه انگشت اول، انگشت وسط مكان دوم، انگشت انگشتري مكان سوم و انگشت كوچك در مكان چهارم است) يك درجه دياتونيك را ميپوشاند كه به معناي يك گام جزئي از يك فاصله چهارم است كه روي هر سيم قابل نواختن است. نتهاي كروماتيك (بالا بردن يا پائين آوردن درجه دياتونيك مورد نظر) توسط انگشت مسئول درجه دياتونيك مورد نظر نواخته ميشوند.
انگشت گذاري و آرشه كشي ويولا اگر چه با كمي محدوديت مشابه با ويولن است:
به دليل نسبتهاي بزرگتر ساز، انگشتان بايد در فواصل بيشتري از هم قرار بگيرند. به دليل اينكه محفظه صداي (soundbox) ويولا بزرگتر است، ويولا نميتواند به پوزيسيونهاي بالايي همانند ويولن برسد. در حالت كلي پوزيسيون پنجم بالاترين پوزيسيوني است كه روي سه سيم پائين (سيمهاي C، G و D) قابل دسترسي است، در حاليكه پوزيسيون هشتم (يا در شرايط حداكثر پوزيسيون 11ام)، پوزيسيون ماكزيمم روي سيم بالا (A) است. نواختن طولاني مدت در پوزيسيونهاي بالا مشكل است چرا كه دستيابي دست چپ به بخشي از صفحه انگشتگذاري بالاي محفظه صدا، نسبتاً سخت است.
استاپهاي دوبل و چندگانه يكسان با ويولن با ويولا قابل نواختن است. اين استاپها با توجه به كوك ساز يك فاصله پنجم پائينتر است. از استاپهاي دوبل كه يك بازه وسيع (تا اكتاوهای متفاوت) نياز دارند، بايد پرهيز شود. بهويژه استاپهاي كوادروپل در پوزيسيونهاي بالا سخت هستند و در موسيقي اركستر استفاده نميشوند.
مشخصههاي صدا ساز ویولا (Viola)؛
تيره، با شكوه، ني مانند، گرم، متمايز، پر، سر زنده، غنايي، فصيح، درونگرا، احساساتي و لذت بخش، حجيم، سربهزیر، موقر و گرفته، تند و تلخ، خاموش، سترگ، شناور، مستور، پر طنين، قدرتمند و ستبر از جمله ویژگیهای صدای ساز ویولا (Viola) محسوب میشود.
مشخصههاي صدايي هر سيم تك در ساز ویولا (Viola)؛
تيره، موقر، نيمانند، گرم (به ویژه در سه سيم پائين) از جمله ویژگیهای صدایی هر سیم تک در ساز ویولا (Viola) است.
سيم C در ساز ویولا (Viola)؛
اين سيم رنگ صدايي اساساً قدرتمند، رزونانسي، شفاف، خوشايند، غني و تيره دارد كه در ميان تمامي احساساتي كه منتقل ميكند، براي انتقال احساس پيشگويي اتفاقی شوم و ناخجسته بكار ميرود. همچنين اين ساز ميتواند احساسات (خلقيات) خيلي غمانگيز و تيره را برانگيزاند. نتهاي مشابه روي چلو نواخته ميشوند كه صداي قدرتمندتر و شديد ايجاد ميكنند.
سيم G در ساز ویولا (Viola)؛
اين سيم صدايي آرام و ملايم ايجاد ميكند و نميتواند خودش را به بطور خاص نشان دهد. اين سيم ضعيفتر است و به خوبي نتهاي مشابه روي ويولن طنين مياندازد و بر اي پر كردن بخش و براي پيكربندي مناسب است.
سيم D در ساز ویولا (Viola)؛
صدايي بسيار آرام و ملايم دارد، بنابراین نميتواند به تنهايي خودش را بطور خاص نشان دهد و صداي اين ساز ضعيفتر و نتهای مشابه كمتر از ويولن طنين مياندازد و به عنوان پر كردن و فيگور ميتواند مورد استفاده قرار گيرد.
سیم A در ساز ویولا (Viola)؛
كاملاً با سيمهاي ديگر متفاوت است يك هويت منحصربهفرد، نفوذكننده، تند و تلخ، گرفته (تو دماغي)، خشن، قدرتمند و متمايز دارد. اين سيم به شكل قابل ملاحظهاي متفاوت از بقيه اركستر سازهاي زهي است و براي بيان حالات احساساتي و درد بكار ميرود (به صورت فورته نواخته ميشود).