• loading

    loading

    0:00

معرفی ساز فوجارا (Fujara)

زری هاشمی

شنبه، 11 اسفند 1397

ساز فوجارا يكي از فلوت‌هاي پيچيده موسیقی فولک از اسلواكی مركزی با طراحي ويژه است. از نظر فني اين ساز يك كنترباس در خانواده tabor pipe است. طول اين ساز بين 160 تا 200 سانتي‌متر و روي نت‌هاي A،G يا F كوك (تنظيم) مي‌شود. اين ساز داراي سه سوراخ صدا (tone holes) است كه در قسمت پایين بدنه اصلي ساز قرار دارند. صدا توسط يك فيپل يا سوتک (fipple) در انتهاي بالايي بدنه اصلي فوجارا ايجاد مي‌شود. هوا از راه يك لوله كوچك‌تر كه در  زبان اسلواكي  vzduchovod (به معناي كانال هوا) كه روي بدنه اصلي ساز قرار داده شده است به داخل فيپل يا سوتك (fipple) هدايت مي‌شود. با وجود اينكه نواختن فركانس‌هاي پايه روي فوجارا امكان‌پذير است، تكنيك معمول در نواختن اين ساز بر اساس overblowing كردن ساز است. به دليل نسبت ابعادي (aspect ratio) محفظه صدا (طول بزرگتر در مقابل قطر كمتر)، نوازنده میتواند از اورتن‌ها overtones استفاده و يك گام دياتونيک تنها با استفاده از سه سوراخ صدا (tone holes) را بنوازد. فوجارا معمولاً در حالت ايستاده نواخته میشود به صورتيكه ساز به صورت عمودی نگه داشته شده و معمولاًدر مقابل دست راست محكم شده است.   

جنس ساز فوجارا (Fujara)؛

فوجارا

بطور سنتي فوجارا از چوب درختان خزان‌دار (elder يا افرا) و كاملاً توسط دست ساخته شده است. فوجارا داراي طولي در حد 1.7 متر به فلوت فيپل به سبك ني‌لبك بلند است كه با دست از چوب درختان درختان برگريز upland‌ ساخته شده است. فوجارا در بهترين شكل مي‌تواند به عنوان فلوت overtone باس تعريف شود. همانطور كه فوجارا تنها داراي سه منفذ انگشت‌گذاري است، ارتفاع تن (زير و بمي) عمدتاً توسط قدرت هواي دميده شده تعيين مي‌شود. فوجارا مي‌تواند به آساني در هفت هارمونيك/سطوح overtone (تمامي سوراخ‌هاي انگشت‌گذاري بسته باشند) صرفاً با overblowing نواخته شود. كه اين به معناي آن است كه نوازنده مي‌تواند ملودي‌هاي ساده را تنها با overblowing بنوازد. علاوه بر اين، در تركيب با تكنيك انگشت‌گذاري ساده فلوت فوجارا مي‌تواند بيش از 21 نت مختلف در بازه بيشتر از 3 اكتاو بنوازد. Half shading و انواع دميدن‌هاي لطيف (دقيق) مي‌تواند امكانات يا احتمالات بيشتری را در صدای این ساز ایجاد کند.  

ساز فوجارا (Fujara) و موسیقی درمانی؛‌

ساز فوجارا

با توجه به طيف غني overtoneهاي درمانگر اين ساز، فوجارا يك ساز ايده‌آل براي موسيقي درماني است. امروزه موسيقي درمانگران قدرت آرامش‌بخش overtone هاي فوجارا را كشف كردند و فلوت‌هاي فوجارا بيشتر و بيشتر براي درمان بيماران ذهني (روحي) و معتادان به مواد مخدر و ساير افراد مشابه مورد استفاده قرار مي‌گيرد. فوجارا در كوه‌هاي تک‌افتاده‌ی اسلواكي براي كمك به چوپانان در بازگویی ناگفته‌هايشان و براي آرام كردن گوسفندانشان بوجود آمد. صداي دلنشين آن و ملودي آهسته آن در آهسته نشخوار كردن گوسفندانشان تأثير داشت. هارمونيك‌هاي غني فلوت فوجارا همين تأثير آرامش‌بخش و آرام را روي انسان دارند.  

فوجارا داراي سه سوراخ انگشت‌گذاري و در كوك (تنظيم) ماژور (مد لونين) و اگر چه گاهي اوقات در phyrigian هستند. اين سازها استفاده خوبي از گام overtone دارند و همانند فلوت‌هاي overtone كوچك‌تر، هارمونيک ها با over-blowing نواخته مي‌شوند. نسخه‌هاي كوچك‌تر اين ساز نيز فوجاركا (fujarka) (اسم كوچك براي فوجارا) ناميده مي‌شوند.

در اسلواكي، نوازندگان جوان فوجارا به مرغزارها و علفزارها فرستاده مي‌شوند تا ياد بگيرند و بشوند تا به گوش دل بشنوند كه طبيعت به آنها چه مي‌گويد و بشنوند فوجارا چه چیزی به آنها مي‌گويد.

از طريق over-blowing با اعمال مقادير مختلف فشار، گام مي‌تواند با يک بصيرت يا بينش ساده كشف شود. گام تن‌ها (صداهای) كه بطور طبيعی اتفاق می افتند و صداهای چند وجهی نت‌های تک تجربه آموختن لذت‌بخشی ايجاد مي‌كند كه بداهه‌نوازي را تشويق می كند.