• loading

    loading

    0:00

طرز تولید صدا در ساز ماندولين (Mandolin)‌

زری هاشمی

سه‌شنبه، 31 اردیبهشت 1398

با وجودی كه ماندولين نوع A  و نوع F از نظر تن (tone) مشابه هستند، مدل‌های نوع F در ميان هنرمندان بلوگراس (bluegrass) و كانتری (country) رايج‌تر است. در این قسمت از مقالات ماندولین، تفاوت‌ها و جزئيات انواع ماندولين‌ها شرح داده مي‌شود.

ماندولين‌های سبك A؛ 

ساز ماندولين

اين نوع ماندولين‌ها به‌عنوان نوع اشكي‌شكل يا ماندولين‌هاي بيضي‌شكل توصيف می‌شوند كه در غير اين صورت جزء ماندولين‌هاي سبك F يا ماندولين‌هاي پشت‌گرد (پشت كاسه‌‎اي) قرار مي‌گيرند. نامگذاري اين ماندولين‌ها از ماندولين‌هاي سبك A گيبسون در اوايل قرن 20 ام گرفته شده است. قسمت‌های رو و پشت بسياري از اين ماندولين ها حكاكي شده و در برخي موارد قسمت‌های پشتي همانند ويولن خميده است. اگرچه ممكن است گيج‌كننده به نظر برسد ماندولين‌هاي سبك A با پشت‌هاي خميده اغلب به‌عنوان ماندولين‌هاي پشت صاف توصيف می‌شوند و اين امر براي متمايز كردن آنها از ماندولين‌هاي پشت‌كاسه‌اي است. امروزه برخي مدل‌هاي سبك A نيمرخي شبيه گيتار دارند. به دليل اينكه اين نوع ماندولين‌ها فاقد حلزوني ها و برآمدگي هاي روي ماندولين هاي سبك F هستند، ساخت اين ماندولين‌ها راحت تر بوده و بنابراين اغلب هزينه كمتري دربر دارد. مدلهاي سبك A در ژانرهاي كلاسيك، فولکلور و سلتيك متداول هستند.    

در سال‌هاي بعد دو سبك ماندولين ظهور كرد و رايج شدند. ماندولين سبك  Aدر يك گام كيفي 0 تا  4 با شماره‌هاي مدل‌هاي A0، A1 ، A2، A3و A4 توسط گيبسون توليد شدند. تمامي اين انواع شكل يكساني داشته و شماره‌ها صرفاً نشان دهنده مقدار جزئيات و جنبه ها و ويژگي‌هايي از ماندولين است.

اگرچه تا حدي گيج كننده است، ماندولين‌هاي سبك A با پشتهاي arched اغلب به‌عنوان ماندولين‌هاي با پشت تخت شناخته می‌شوند كه آنها را از ماندو لين‌هاي پشت‌كاسه‌اي متمايز سازد. امروزه، برخي ماندولين‌هاي سبك A نیمرخی بيشتر شبيه گيتار دارند. با توجه به اينكه اين نوع ماندولين‌ها قسمت فانتزي حلزوني و نقاط را كه در ماندولين نوع F ديده می‌شوند را ندارنند، ساخت اين نوع ماندولين‌ها  آسان‌تر بوده و هزينه كمتري در بر دارد. مول‌هاي سبك A در ژانرهاي كلاسيك، فولکلور و موسيقي سلتيك رايج ترند.

ماندولين‌های سبك F؛‌ 

آلات موسیقی

گيبسون (Gibson) اولين ماندولين‌هاي سبكF  را در اوايل دهه 1900 توليد كرد. با وجود حلزوني و سایر اجزای ساز، اين نوع ماندولين‌ها در صدر ماندولين‌هاي توليدي گيبسون بودند. معروف‌ترين مدل، مدل F-5 بود كه توسط مهندس اكوستيك  برند گيبسون، ليود لور (lioyed Loar) طراحي شد و تحت نظر وي در فاصله بين سال‌هاي 1924 تا 1925 ساخته شد. ماندولين‌هاي ساخت لوار و با امضاي وي پرطرفدارترين ماندولين‌ها و گران‌ترين ماندولين‌هاي امروزي هستند. مدرن‌ترين ماندولين‌هاي سبك F اغلب كپي يا اقتباس‌هايي با ظاهري مشابه با ماندولين‌هاي سبك F  هستند. اين نوع ماندولين‌ها معمولاً داراي يك جفت حفره صداي f از F-5 يا يك حفره صداي تك به شكل بيضي هستند. اكثر مدل‌هاي سبك F داراي برآمدگي‌هاي بدنه روي كناره پائيني ساز هستند كه ماهرانه هم صدا (تن) را تحت تأثير قرار مي‌دهند، هم يك نقطه برای استراحت روي پا (ران) نوازنده فراهم مي‌سازند.

برخي از سازندگان و تعميركاران مدرن ماندولين انواع فرعي از ماندولين ساخته‌اند كه ويژگي‌هايي از مدل‌هاي سبك F را دارند ولي سليقه‌ها و انتخاب‌هاي مدرن خودشان را نيز به آنها افزوده‌اند. ماندولين‌هاي سبك F كه گاهي اوقات ماندولين‌هاي فلورانسي (Florentine) ناميده می‌شوند، اولين انتخاب بسياري از هنرمندان بلوگراس، كانتري و فولکلور امريكايي هستند.

ماندولين‌هاي پشت كاسه‌اي يا پشت گرد (Bowl-back)؛    

سازهای موسیقی

به دليل داشتن پشت‌هاي گرد يا كاسه‌اي اين نوع ماندولين‌ها بيشتر از ساير انواع ماندولين به سازهاي اوليه ايتاليايي ماندولين و همچنين لوت‌هاي سنتي شباهت داشتند. اين نوع ماندولين‌ها هنوز گاهي اوقات به‌عنوان ماندولين‌هاي ناپلي به دليل شباهتشان به سازهاي ايتاليايي نیای ماندولين خوانده می‌شوند. اين نوع ماندولين‌ها به‌عنوان ماندولين‌هاي taterbug نيز شناخته می‌شوند. ماندولين‌هاي پشت كاسه‌اي با كيفيت بالا در ژانرهاي كلاسيك، باروك، رونسانس و ساير سبك‌هاي تاريخي موسيقي استفاده می‌شوند. به دليل حجم بدنه، اين نوع ماندولين‌ها صدايي (تن) عميق‌تر و حجيم‌تر نسبت به ماندولين‌هاي داراي انواع بدنه ديگر توليد مي‌كنند.