ساز گوسلی در طبقه‌بندی سازهای كوردوفون یا زهي زخمه‌اي قرار می‌گیرد. ساز گوسلي يكي از قديمي‌ترين سازهاي زهي زخمه‌اي چند سيمه است. تاريخچه دقيق تولید و ساخت اين ساز مشخص نيست. ممكن است اين ساز از نوعي از كيتار(kythare) يوناني از بيزانس باشد كه كيتار خود نيز از لير باستاني گرفته شده است. سازهاي بسياري مشابه با گوسلي در نقاط مختلف دنيا وجود دارد: كانتله (kantele) در فنلاند، كانل (kannel) در استوني، كانكله (kankles) يا كوكله (kokle) در ليتواني و لاتويا. علاوه بر اين قانون (kanun) در كشورهاي عربي و آتوهارپ (autoharp) در آمريكا نيز به اين ساز شباهت دارند. همچنين اين ساز به سازهاي قديمي همانند ساز گوژنگ (guzheng) چيني با تاريخچه‌اي هزار ساله و ساز همتاي ژاپني‌اش كوتو (koto)، مرتبط است.

در دوران تسلط روسیه بر كيف (حكومت روسيه در قرن نوزدهم كه كيف پايتخت آن بود) اصطلاح گوسلي به هر نوع ساز زهي عمومي اطلاق مي‌شد. ريشه كلمه گوسلي از كلمه‌اي به معناي ايجاد صدا در باد گرفته شده است و در نهايت اين كلمه براي گوسلي- سالتيري مرتبط شد.    

تاریخچه ساز گوسلی (Gusli)؛

اين ساز در تاريخ و حماسه‌هاي روسيه ذكر شده است. در موزه گلينكا يك جفت گوسي نووگوردي (Novgorod) از قرن 13 و 14ام وجود دارد. ميراث نوووگوردي گوسلي با افسانه‌ها و داستانها و اشعار حماسي درباره بازرگان و نوازنده گوسلي نوگورودي سادكو (Sadko) ارتقا يافت.   

ساز گوسلی (Gusli) از گوسلی کهن تا گوسلی مدرن؛

در اواخر قرن قبل گوسلی استفاده از ساز گوسلی قدري كمياب شد، ولي ساز گوسلی، موسيقي‌اش و فرهنگ آن حفظ شد تا از مرگ آن جلوگيري شود. ساز گوسلي به سبك بال شكل از اوايل قرن جاری میلادی ابداع شده است. (همچنين سبك كلاهي شكل اين ساز نيز وجود دارد.) گوسلي بال شكل محفظه ذوزنقه‌اي مانند با عمق 50 ميلي‌متر و طولی 850 تا 900 ميلي‌متری از جانب اطرافش دارد. اين ساز در حدود 15 سيم فلزي دارد. اين سيم‌ها به قلاب‌هاي كوچكي وصل شده‌اند و روي صفحه صدا پخش شده‌اند. طول مرتعش سيم‌ها با يك خرك شناور روي صفحه صدا مشخص مي‌شود و سپس انتهاي آزاد سيم‌ها دور پين‌هاي كوك پيچانده مي‌شوند.  

غالباً گوسلي به صورت ايستاده نواخته مي‌شود، بطوريكه لبه انتهاي بلندتر روي زانوها قرار مي‌گيرد؛ دست چپ (روي پين‌هاي كوك و خرك) سيم‌هايي كه روي اكورد/ملودي نيستند را دمپ مي‌كند، در حاليكه دست راست سيم‌ها را مي‌كند يا می‌زند.