انواع ساز سيمبالوم (Cimbalom) و دولسيمرهاي چكشي فولك؛‌

معمولاً به دولسيمرهاي چكشي فولك با نام بوميشان اشاره مي‌شود، ولي در اروپاي شرقي و مركزي اغلب به نام سيمبالوم (cymbalom، cymbalum، tsymbaly، tsymbal، tambal، cimbal، cimbale و غيره) شناخته مي‌شوند. اين سازها مي‌توانند از نظر اندازه، كوك و تنظيم، تعداد سيم‌ها و نحوه در دست گرفتن و حركت دادن چكش‌ها يا کوبنده‌ها متفاوت باشند. اين نوع سيمبالوم نسبت به سيمبالوم كنسرت كوچك‌تر و قابل حمل‌تر هستند. در اجرا اغلب توسط يك نفر موسيقيدان حمل مي‌شوند: معمولا با استفاده از يك تسمه در اطراف گردن نوازنده و خم كردن يك طرف ساز در مقابل كمر. همانند سيمبالوم كنسرت، دولسيمر چكشي فولك/دولسيمر كوچك توسط زدن سيم‌ها با دو کوبنده نواخته مي‌شود. با اين وجود، اين کوبنده‌ها معمولا بسيار كوچك‌تر از کوبنده‌هایی هستند كه در ساز سيمبالوم كنسرت استفاده مي‌شوند (معمولاً نصف طول آنها را دارند)، و اغلب بدون پوشش نرم روي قسمت‌هايي كه به سيم برخورد مي‌كند. اين سازها همچنين فاقد مكانيزم صدا خفه كن (دمپر) هستند؛ بنابراين دست، انگشتان و حتي ساعدها به عنوان دمپر (صدا خفه كن) استفاده مي‌شوند. كوك كردن اغلب تا اندازه‌اي كروماتيك يا حتي دياتونيك است به جاي اينكه كاملاً كوك كروماتيك از سيمبالوم كنسرت داشته باشد و مي‌توانند از ناحيه‌اي به ناحيه ديگر متفاوت باشند. ساختار اين سازها بسيار به سبك خاص موسيقي كه روي آنها نواخته مي‌شود، بستگي دارد نسبت به سيمبالوم كنسرت. علاوه بر اين با پيدايش يا ورود سيمبالوم كنسرت در مجارستان، برخي ديگر نواحي در اروپاي شرقي نيز نسخه بومي خودشان را از دولسيمر فولك توسعه دادند و مدارس رسمي‌تر نواختن اين ساز پديد آمد. 

انواع ساز سيمبالوم (Cimbalom) و سیمبالوم کنسرت؛‌

سيمبالوم كنسرت توسط جوزف اسشوندا در سال 1874 در بوداپست پديد آمد كه اين سيمبالوم در دامنه زير و بمي، ديناميك، انعكاس و وزن شباهت به پيانوي كوچك داشت تا دولسيمرهاي چكشي فولك مختلف. سيمبالوم اسشوندا با يك فريم سنگين‌تر مجهز شده بود تا پايداري و قدرت ديناميك آن افزايش يابد. اين سيمبالوم دسته‌هاي سيم بيشتري براي دامنه صدايي گسترده‌تر دارد و داراي يك پدال دمپر است كه اجازه كنترل ديناميكي بيشتر را مي‌دهد. چهار پايه قابل جدا شدن به عنوان تكيه‌گاه اين ساز بزرگتر اضافه شدند. نواختن سيمبالوم كنسرت با کوبنده‌ها ادامه يافت اگرچه ساير تكنيك‌هاي نواختن نيز مورد استفاده قرار گرفت.  

سازهاي كنسرت پس از اسشوندا تماماً كروماتيك بودند. سيستم كوك (تنظيم) اسشوندا يك دامنه زير و بمي استاندارد از چهار اكتاو به علاوه يك ماژور سوم، كه از C تا e′′′ (نت نويسي زير و بمي هلمهولتز). سيمبالوم كنسرت در نهايت راه خودش به ساير نواحي امپراطوري اتريش-مجارستان همانند اوكراين و مولداوي پيدا كرد. در روماني سيمبالوم بزرگ به عنوان tambal mare (سيمبالوم بزرگ) شناخته مي‌شود. توسعه اين ساز ادامه پيدا كرد و سازهاي كنسرت مدرن اغلب به ميزان بيشتري گسترش يافتند و شمار زيادي اصلاحات فراتر از طرح اسشوندا دارند. اين سازها مي‌توانند يك دامنه زير و بمي كه پنج اكتاو كاملا كروماتيك از AA تا a  دارند.

سازندگان سيمبالوم معاصر نيز سازهاي كوچكتري خلق كردند. كه شامل انواعي از طرح كنسرت اصلي اسشوندا تا سيمبالوم‌هاي تماماً كروماتيك قابل حمل مي‌شود (كه از الگوي كوك و طرح نت كه خاص اسشوندا است استفاده مي‌كنند ولي با دامنه محدود در باس). سازندگان معاصر نيز به ساخت سازهاي سبك فولك جديد و سنتي ادامه دادند.

يك نسخه كوچكتر و قابل حمل‌تر از سيمبالوم كنسرت در اوكراين در طي دهه هاي 1950 تا 1980 توليد شد كه داراي پايه‌هاي قابل جداشدن و دمپر است ولي راحت‌تر نسبت به ساز كنسرت بزرگتر مي‌تواند جابه‌جا شود. اين سازها توسط كارخانه چرنيهيف و كارگاه سازهاي فولك ملينتسو-پوديلسكي توليد شدند كه همچنين انواعي از ساير سازهاي فولك را توليد مي‌كنند.     

انواع ساز سيمبالوم (Cimbalom) و سيمبالوم تجربي؛

هاري پارش يك سري زيثر به نام كانون‌هاي هارمونيك ساخت. گلن برانكا زيثرهاي ميزي چكشي الكتريكي ساخت كه آنها گيتارهاي مالت‌دار ناميد و يوري لندمان زيثرهاي الكتريكي داراي 24 سيم چكشي براي ليام فين و گروه دودوس ساخت كه آن را گيتارهاي درام تافلبرگ ناميدند. گروه بوردوم نيز يك ساز صحنه‌اي دارند كه به عنوان سيمبالوم استفاده مي‌شود. رايج‌ترين سيمبالوم‌ها داراي گروهي از سيم‌ها هستند كه در هر قسمت روي يك يونيسون كوك (تنظيم) مي‌شوند. به هر حال، سازهاي برنكا، لاندمان و بوردومز از يك سيستم كوك استفاده مي‌كنند كه در آن گروه‌هاي سيم تك به جاي اونيسون ساده در اكتاوها كوك مي‌شود. كه اين امر با كوك اونيسون گروه‌هاي سه‌تايي و چهارتايي سيم‌ها در سيمبالوم‌هاي عادي مغايرت دارد و همچنين از كوك اونيسون پيانو در داخل گروه‌هايي از سيم‌هايش. (سازهاي پارش از كوك و اسكيم اعتدال Temperament متفاوتي با هم استفاده مي‌كنند). گروه سانيك يوث كوك جديد را از برانكا گرفته و آن را در گيتار الكتريك استفاده كردند. اين سبب توليد رنگ صدايي شد كه به عنوان رنگ صداي معمول گيتار تبديل شد.                

مقالات پیشنهادی:

معرفی ساز سیمبالوم

تاریخچه سیمبالوم

ساز سیمبالوم در موسیقی كلاسیک و معاصر