سيمبالوم (cimbalom) يكي از سازهاي زهي پيچيده از خانواده دولسيمر (dulcimer) است كه در گروه‌هاي كوچك موسيقي توسط كولي‌هاي اروپاي مركزي مورد استفاده قرار مي‌گرفت. اين ساز بدنه‌اي ذوزنقه‌اي شكل دارد كه روي چهار پايه مي‌ايستد. محدوده صدايي كروماتيك سيمبالوم متشكل از چهار اكتاو است و برخلاف ساير دولسيمرها در آن از يك مكانيزم پدالي براي ميرا كردن سيم‌ها استفاده مي‌شود. سيمبالوم در حدود 125 سيم فلزي و براي هر نت 3 تا 5 سيم دارد. در طول برخي سيم‌ها دو تا سه خرک وجود دارد. نوازنده در حالت نشسته اين ساز را مي‌نوازد و سيم‌ها را با دو چكش چوبی كوچك به شكل قاشق كه هر يك در يك دست نگه داشته مي‌شوند، مي‌زند. چكش‌ها با چرم سخت يا نرم با توجه به كيفيت صداي مورد نظر پوشيده شده‌اند.

اين ساز مشابه ساز با سنتور خاور‌ميانه‎‌اي و هاكبرت (Hackbrett) آلماني است و تا قرن شانزدهم در مجارستان نواخته مي‌شد. سيمبالوم فولک قابل حمل، با قدمتي بيشتر در نواحي روستايي مجارستان نواخته مي‌شود، كه انواعي با شباهت زياد از آن در روماني، يونان، لهستان، لاتويا، ليتوانی و استونی يافت مي‌شود. نسخه قابل حمل سيمبالوم با تسمه به شانه‌هاي نوازنده آويخته مي‌شود و نوازنده در حين نواختن مي‌ايستد.

سيمبالوم مدرن در حدود 1870 توسط يوزف شوندا (Jozsef Schunda) در بوداپست اختراع شد. بيست سال بعد ادعا شد كه اين ساز، يكي از سازهاي ملي مجارستان است و تا 1897 دوره‌هاي ساخت سيمبالوم در آكادمي موسيقي بوداپست ارائه مي‌شد. فرانز ليسزت (Franz Liszt) سيمبالوم را به عنوان يك ساز اركسترال درUngarischer Sturmmarsch (1876) معرفي كرد و بعدها توسط ايگور استراوينسكي در Le Renard (1916) و Ragtime (1918) و توسط زولتان كدلي (Zoltán Kodály) درHáry János (1926) مورد استفاده قرار گرفت.         

معرفی ساز سيمبالوم (Cimbalom) و میراثی اتریشی-مجارستانی؛‌

سيمبالوم يك دولسيمر كنسرت چكشي است: نوعي از يك كوردوفون كه متشكل از يك جعبه ذوزنقه‌اي بزرگ با سيم‌هاي فلزي كه روي سطح بالاي آن كشيده شده‌اند. اين سازي است كه عموماً در مجارستان و گروهي از مليت‌ها و فرهنگ‌هاي اروپاي مركزي- شرقي، اتريشي – مجارستاني (Austria-Hungary) نواخته مي‌شد كه متشكل از مجارستان، كرواسي، روماني، مولداوي، اوكراين، لهستان و جمهوري چك و اسلواكي كنوني است. همچنين در يونان نيز رايج است. براي نواختن سيمبالوم معمولاً از دو بيتر استفاده مي‌شود و با آنها به سيم‌ها ضربه زده مي‌شود. سيم‌هاي فولادي تربل در گروه‌هاي چهارتايي مرتب شده‌اند و به صورت اونيسون (هم صدا يا يكم درست) كوك مي‌شوند. سيم‌هاي باس كه با مس پيچيده شده‌اند در گروه‌هاي  سه‌تايي مرتب مي‌شوند نيز در اونيسون كوك مي‌شوند.  علاوه بر اين، نام ساز «سيمبالوم» به انواع كوچكتر سيمبالوم و سيمبالوم‌هاي فولک با انواع مختلف از نظر تن (صدا)، ترتيب سيم‌ها و انواع جعبه‌ها اشاره دارد.

در انگليسي سيمبالوم معمولاً به صورت cimbalom نوشته مي‌شود ولي نام اين ساز به صورت‌هاي مختلف ديگر برگرفته از زبان‌هاي اطريشي-مجارستاني، همانند cimbál, cymbalom, cymbalum, țambal, tsymbaly و tsimbl و غيره نيز نوشته مي‌شود. سنتور، سنتوری، سندوري و شماري ديگر نام‌هاي ديگر اتريشي-مجارستاني اين ساز هستند كه گاهي اوقات براي اين ساز در نواحي خارج از اتريش-مجارستان نيز استفاده مي‌شود.

مقالات پیشنهادی:

تاریخچه سیمبالوم

انواع ساز سیمبالوم

ساز سیمبالوم در موسیقی كلاسیک و معاصر