• loading

    loading

    0:00

طرز تولید صدا در ساز شنگ (Sung (Sheng

زری هاشمی

دوشنبه، 15 مهر 1398

برخلاف زبانه‌های تكي، زبانه‌هاي دوگانه و زبانه‌هاي آزاد pointed كه در زير و بم‌هايي مطابق با طول جريان هواي مرتبط ارتعاش مي‌كنند در يك فركانس ثابت مرتعش مي‌شوند. پوشاندن يك سوراخ روي پايپ شنگ سبب رزونانس تمام طول پايپ با فركانسي برابر فركانس زبانه مي‌شود. اگر سوراخ باز باشد، فركانس برابر فركانس رزونانس (تشديد) نبوده و صدا توليد نمي‌شود.

شنگ با دميدن يا inhaling نواخته مي‌شود و يك نوازنده مي‌تواند صدايي پيوسته بدون وقفه ايجاد كند. سبك اجراي سنتي با اين ساز نواختن دو يا سه نت به صورت همزمان با اضافه كردن يك فيفت يا اكتاو روي نت ملودي اصلي است. زمانيكه يك نت بالاتر موجود نيست، يك نت پائين‌تر يك چهارم پائين‌تر مي‌تواند در عوض نواخته شود. با توجه به اينكه شنگ مي‌تواند اكوردها و همچنين نتهاي تك را ايجاد كند اين ساز به عنوان يك ساز تكنوازي و يك ساز همراه مورد استفاده قرار مي‌گيرد. بطور سنتي اين ساز به صورت  gourd-shaped يا wooden wind-chest است. هر پايپ بامبوي يك زبانه آزاد ساخته شده از برنج است. موسيقي با دميدن و بيرون كشيدن هوا از طريق يك لوله فلزي متصل به base ايجاد مي‌شود و سپس هوا در داخل ساير پايپ‌ها جاري مي‌شود.

يك نوازنده با فشردن كليدهاي منتخب نزديك base باعث جاري شدن هوا در داخل پايپ‌هاي مي‌شود. با پوشاندن دو يا چند سوراخ بيشتر روي پايپ‌هاي مختلف آكوردها بوجود مي‌آيند كه يك تكنيك معمول مستعمل در بسياري اركست‌هاي محلي چين است.

انواع ساز شنگ (Sung (Sheng؛‌   

طرز تولید صدا در ساز شنگ

ساز شنگ مي‌تواند به شنگ سنتي و شنگ كليددار طبقه‌بندي شود. شنگ‌هاي كليددار تنها در قرن 20ام و از سال 1950 توليد و توسعه يافتند. تفاوت بين شنگ‌هاي سنتي و كليددار در مكانيزم اين دو ساز است. در شنگ سنتي سوراخ‌ها روي لوله‌هاي انگشتي مستقيماً توسط انگشتان نوازنده فشرده مي‌شوند. در شنگ كليددار سوراخ‌ها توسط كليدها يا اهرم‌ها (levers) باز و بسته مي‌شوند. بدون استفاده از كليدها، تعداد زياد لوله‌ها و اندازه سازهاي بزرگ‌تر استفاده از اين ساز با دست را غير عملي مي‌سازد.

انواع ساز شنگ (Sung (Sheng و شنگ‌هاي سنتي؛

طرز تولید صدا در ساز شنگ

شنگ سنتي كه معمولاً در موسيقي‌هايي نظير موسيقي آئيني چين شمالي، گروه‌هاي kungu و Jiangnan sizhu  استفاده مي شوند داراي 17 پايپ با 13 يا 14 پايپ صدا هستند. اسكيل آن داياتونيك است. با توسعه موسيقي guoyue در نيمه قرن 20ام در چين، شنگ دستخوش تغييراتي به منظور افزايش دامنه و حجم صدا شد. تمامي 17 پايپ شنگ guoyue با زبانه‌ها متناسب (مطابق) هستند سپس تعداد پايپ‌ها به 21 افزايش و لوله‌هاي فلزي به پايپ‌هاي بامبو متصل شده‌اند تا صداي آن را تقويت كنند. تغيير ديگر توليد شنگ كليددار بود.     

انواع ساز شنگ (Sung (Sheng و شنگ كليددار؛‌

شنگ 24 و 26 كليدي كروماتيك در دهه 1950 رايج بود، ولي مدل‌هاي جديد معمولاً داراي 36 پايپ هستند. چهار محدوده صدايي شنگ كليددار شامل خانواده سوپرانو، آلتو، تنور و باس است. تمامي اينها در محدوده صدايي كروماتيك هستند.

انواع ساز شنگ (Sung (Sheng و شنگ سوپرانو؛

اين ساز داراي 36 پايپ با يك محدوده صدايي سوپرانو از G3 تا F#6 ( با متوسط C=C4) است. كلف (clef) با صداي زير بكار مي‌برد.  

انواع ساز شنگ (Sung (Sheng و شنگ آلتو؛‌

طرز تولید صدا در ساز شنگ

اين نوع شنگ داراي 36 پايپ با يك محدوده صدايي C3 تا B5 است. اين شنگ داراي يك رديف كليد 12تايي اضافه‌تر به رنگ سياه است كه هنگاميكه depressed  مي‌شوند تمامي 3 پايپ را مرتبط را در يك نت يكسان با اكتاوهاي مختلف مي‌نوازند. به عنوان مثال فشردن C سياه همزمان نت‌هاي C3 ، C4 و C5 را بوجود مي‌آورد. از treble و alto clef استفاده مي‌شود. اين ساز يك ساز با زير و بمي ميانه است. آن يك اكتاو پائين‌تر از شنگ گاوئين (Gaoyin)، و يك شنگ با زير و بمي بالا است. شنگ ژونگين Zhongyin treble يا آلتو كلف را بكار مي‌برد. آن يك ساز با زبانه آزاد است. اين نوع شنگ خوش‌نوا و داراي رنگ صداي قوي است.

آلتو شنگ نقش مهمي در اركستراي مدرن چيني دارد چرا كه اين ساز به عنوان يك ساز همراه در اركستر استفاده مي‌شود بطوريكه ساير سازها تنها چندين ملودي ايجاد مي‌كنند. اين نوع از شنگ معمولاً داراي 36 كليد است. در موسيقي مدرن چيني دو نوع آلتو شنگ وجود دارد. نوع اول بائو شنگ است كه در حين نواختن لازم است نگه داشته شود و نوع دوم پاي شنگ است كه در اركست‌هاي دانشجويي زياد استفاده مي‌شود، چرا كه آموختن آن راحت تر از بائو شنگ است.        

انواع ساز شنگ (Sung (Sheng و تنور شنگ؛‌

اين نوع شنگ داراي 36 پايپ با دامنه صدايي تنور G2 تا F#5 است. يك اكتاو پائين‌تر از سوپرانو شنگ است. از كليد آلتو (محدوده آلتو) يا كليد صداي زير روي اكتاو بكار مي‌برد. تنور شنگ نيز مي‌تواند همانند باس شنگ بكار رود.   

انواع ساز شنگ (Sung (Sheng و باس شنگ؛‌

اين شنگ داراي 32 پايپ با يك محدوده صدايي C2 تا G4 است. انواع بزرگ‌تر شنگ كليددار شاملda paisheng  يك شنگ ايستاده روي كف مشابه با ارگان با پدال‌هاي پايي، و بائوشنگ كه در حين نواختن روي player’s lap يا روي يك استند قرار مي‌گيرد.

سازهای مشابه ساز شنگ (Sung (Sheng؛‌

طرز تولید صدا در ساز شنگ

سازهاي زيادي از شنگ مشتق شده‌اند كه شامل ساز ژاپني sho و ساز كره‌اي saenghwang است. شنگ چيني ملودي‌هاي با هارموني‌هاي چهارم و پنجم occasional (به عنوان مثال F يا G روي C) مي‌نوازد. در حاليكه ساز ژاپني sho بطور معمول11-note chords مي‌نوازد كه ممكن است برداشت اشتباهي از نت‌هاي درباري كهن باشد. گروه‌هاي چيني معاصر از شنگ بزرگ‌تر كه قابليت نواختن آكوردهاي غربي را دارد.سازهاي مشابه با شنگ در آسياي جنوب شرقي يافت مي‌شوند، همانند  khaen که در کشور لائوس و قسمت‌هاي از تايلند و ويتنام استفاده می‌شود. ورود ساز شنگ به روسيه در دهه 1770 میلادی به اختراع سازهاي اروپايي داراي زبانه‌های متنوع (قميش‌هاي) آزاد همانند آكاردئون، كنسرتينا، هارمونيوم و هارمونيكا انجاميد.