• loading

    loading

    0:00

ساختار ساز ويولا (Viola)

زری هاشمی

شنبه، 26 مرداد 1398

قسمتهاي مختلف ساز ويولا (Viola) عبارتند از:

ساختار ساز ويولا (Viola)

قسمت حلزوني يا مارپيچ  (scroll)؛‌  

حلزوني ويولا بالاترين نقطه ويولا و بالاي جعبه گوشي قرار دارد. شاخصه حلزوني طراحي حلقه مانند (حلزوني شكل) آن است. با اين وجود برخي سازهاي قديمي‌تر داراي حلزوني‌هايي با حكاكي‌هاي پيچيده‌تر با حيوانات و اشكال مختلف هستند.

جعبه گوشي در ساز ویولا (Viola)؛‌

جعبه گوشي در بالاي ساز و زير حلزوني قرار دارد. در اين قسمت سيم‌هاي ويولا به قسمت بالاي ساز متصل شده‌اند. انتهاي سيم در داخل يك حفره كوچك در گوشي وارد شده است كه سيم را در جاي خودش نگه داشته و براي محكم كردن سيم دور اين گيره پيچانده شده است. بخش عمده كوك كردن ساز ويولا با سفت كردن گوشي انجام مي‌شود. تنظيم‌كننده‌هاي دقيق يا كوك دقيق گاهي اوقات براي كوك سيم‌هايي كه كمتر از يك تن از كوك خارج شده باشند مورد استفاده قرار مي‌گيرند.

شيطانك يا استخواني (Nut) در ساز ويولا (Viola)؛‌

شيطانك، گوشي‌ها و صفحه انگشت‌گذاري را به هم متصل مي‌كند. شيطانك داراي چهار شيار است كه سيم‌ها داخل اين شيارها مي‌نشينند، بنابراين سيم‌ها به صورت مساوي تا پائين صفحه انگشت‌گذاري از هم فاصله دارند. در صورت تعويض سيم‌ها يا اگر سيم‌ها شل بودند بايد چك شود كه سيم‌ها حتماً در شيارهاي شيطانك و خرك قرار گرفته باشند قبل از اينكه سيم‌ها سفت شوند.

سيم‌ها در ساز ویولا (Viola)؛‌  

ساختار ساز ويولا (Viola)

سيم‌هاي ويولا از پائين به بالا روي C، G،D، A كوك شده‌اند. سيم‌ها از نظر كيفيت بطور قابل ملاحظه‌اي متفاوتند و كيفيت سيم‌ها اختلاف قابل‌توجهي در كيفيت تن صداي توليدي ويولا مي‌گذارد.  سيم‌ها از فلزات مختلفي (عموماً آلومينيوم، استيل و گاهي طلا) ساخته مي‌شوند. با اين وجود برخي مواد مصنوعي نيز در ساخت سيم‌ها استفاده مي‌شود، همچنين سيم‌هاي ساخته شده از روده برخي حيوانات نظير بز و گوسفند نيز همچنان رايج هستند.

دسته يا گردن در ساز ویولا (Viola)؛‌

گردن ساز بخشي از ويولا است كه بيشترين تنش وارده به سيم‌ها را تحمل مي‌كند. گردن ويولا همان قسمت چوبي بلند زير صفحه انگشت‌گذاري است كه صفحه انگشت‌گذاري با چسپ به آن متصل مي‌شود.

صفحه انگشت‌گذاری در ساز ويولا (Viola)؛‌

صفحه انگشت‌گذاري يك سطح سياه مسطح براي نواختن ساز است كه با چسپ به گردن ويولا در زير سيم‌ها متصل شده است. نوك انگشتان ويوليست‌ها گاهي اوقات در اثر نواختن ممتد روي اين سطح به دليل پوليش (لاك) سياهي كه به اين قسمت زده مي‌شود، سياه مي‌شود كه در صورت كم رنگ شدن اين قسمت دوباره نياز به پوليش مجدد دارد.

بدنه در ساز ويولا (Viola)؛‌

بدنه ويولا بخشي از ساز است كه صدا را در ويولاي آكوستيك تقويت مي‌كند. بدنه ويولا مي‌تواند از انواع مختلف چوب ساخته شود. درحاليكه بسياري از ويولاها داراي پشت‌هاي دو قسمتي هستند كه به هم در يك خط (درز) در پائين قسمت مياني وصل شده‌اند ولي پشت يكدست به دليل افزايش رزونانس ترجيح داده مي‌شود. روي اندازه بدنه ويولا آزمايشات مختلف انجام شده است تا رزونانس محدوده پائين صدايي ويولا را بهبود دهند.  

Sound post در ساز ويولا (Viola)؛‌

پل يا سوند پست (sound post) قسمت دايره‌اي شكل در داخل ويولا است كه بين دو قسمت جلويي و عقبي ويولا قرار دارد. اين قسمت نقش كليدي در نحوه توليد صدا در ويولا دارد، همچنين اين قسمت براي حمايت ساختار ويولا در مقابل فشارهاي ناشي از كشش سيم‌ها نيز كمك‌كننده است.

حفره هاي F شكل در ساز ويولا (Viola)؛‌

بعد از اينكه صداي ناشي از ارتعاش سيمها در داخل بدنه ويولن منعكس شد، امواج صوتي از طريق حفره هاي صداي F شكل به سمت خارج بدنه ويولاهدايت مي شوند. مبتديان بهتر است اين حفره هاي صداي F شكل را به سمت شنوندگان بگيرند. با اين كار شنوندگان بهترين صداي ممكن را خواهند شنيد. البته در صورتي كه ويولن، ويولاي الكتريك باشد يا از پيكاپ استفاده شود نيازي به نگراني در اين باره نيست.   

خرك در ساز ويولا (Viola)؛‌

ساختار ساز ويولا (Viola)

خرك ويولا با زواياي انحناي مختلف ساخته مي‌شود. زاويه كوچك‌تر خرك نواختن استاپ‌هاي دوبل يا تريپل (نواختن همزمان دو يا سه سيم) را راحت‌تر مي‌سازد. در حاليكه خرك‌هاي با زاويه انحناي بيشتر، نواختن نت‌هاي دقيق بدون كشيدن سيم اشتباه را امكان‌پذير مي‌سازد. همچنين روي خرك، شيارهايي براي قرار گرفتن سيم‌ها با فواصل مساوي وجود دارد.       

تنظيم‌كننده‌هاي (كوك كننده‌ها) دقيق (fine tuners) در در ساز ويولا (Viola)؛‌

تنظيم‌كننده‌هاي دقيق مي‌توانند روي هر چهار سيم يا تنها روي سيم A قرار گيرند. مبتديان بهتر است ويولايي با چهار تنظيم‌كننده (كوك‌كننده) استفاده كنند چرا كه احتمال پاره شدن سيم‌ها در حين كوك كردن كمتر مي‌شود. تنظيم‌كننده‌هاي دقيق اساساً پيچ‌هايي هستند كه يك اهرم به پائين حركت داده مي‌شوند و سيم را به صورت جزيي محکم مي‌كند. زمانيكه يك تنظيم‌كننده به انتهاي پيچ مي‌رسد بايد كاملاً باز شود و سپس قبل از استفاده مجدد از آنها، بايد دوباره محکم شود. اين امر از سفت شدن بيش از اندازه سيم جلوگيري مي‌كند.

سيم‌گير يا زه‌گير ساز ويولا (Viola)؛‌

ساختار ساز ويولا (Viola)

سيم‌گير جايي است كه سيم‌ها در پائين ساز در نزديك‌ترين فاصله به چانه نوازنده، به آن متصل مي‌شوند. سيم‌گير بوسيله پين انتهايي يا دكمه پائيني به پائين ساز متصل مي‌شود كه يك دكمه كوچك در سمتي از ساز است كه روي گردن نوازنده كشيده مي‌شود.

Chin rest در ساز ويولا (Viola)؛‌

چانه‌گير قسمتي است كه به ويولا اضافه شده تا چانه نوازنده را در حين نواختن حمايت كند. چانه‌گير قسمت مهمي از ويولا است چرا كه به نوازنده اجازه مي‌دهد ويولا را نگاه دارد كه به معناي حركت آزادانه دست چپ به سمت بالا و پائين روي صفحه انگشت‌گذاري است.