• loading

    loading

    0:00

تکنیک‌های نواختن ساز چنگ (Harp)

زری هاشمی

پنج‌شنبه، 12 اردیبهشت 1398

آكوردها، پاساژها، نواختن در اكتاوها، فيگورها، آرپژها، و گليساندوها از معمول ترين تکنیک‌های نواختن هستند. چراکه پاساژهاي كروماتيك طولانی‌تر دياتونيك چنگ تنها می‌توانند با سختي زياد اجرا شوند درصورتی‌که امکان‌پذیر باشند در هر رجيستر يك سري از سه نت كروماتيك پی‌درپی می‌توانند بدون تغيير پدال نواخته شوند؛ چهار نت كروماتيك پیاپی چهار بار و پنج‌تا تنها یک‌بار امکان‌پذیر هستند. 

تکنیک‌های نواختن در ساز چنگ (Harp)؛

اين تكنيك اصلي نواختن چنگ است. آرپژ يا آرپژيو نواختن شكسته يك آكورد و نواختن نت‌های آن به‌صورت پی‌درپی است. آكوردها می‌توانند به‌صورت صعودي يا نزولي، یک‌صدایی (مونوفونيك) يا چندصدايي (پلي فوتونیک)، با یکدست يا هر دودست باشد.

يك مجموعه از سیم‌های مجاور در يك حركت هموار به صدا درمی‌آیند. تعداد نت‌های مختلفي كه در هر اكتاو صدا می‌دهند (بين چهار و هفت امکان‌پذیر است) و اينكه كدام گام (ماژور، مينور و گام تن كامل يا يك پرده كامل، گام پنتاتونيك) يا آكورد (هفتم ماژور، هفتم مينور، هفتم كاهيده) با مكان پدال‌ها تعيين می‌شود.

انواع گليساندوهاي مختلفي امکان‌پذیر هستند:

مونوفونيك يا یک‌صدایی: مثال زير يك گليساندو هپتاتونيك را نشان می‌دهد.

  

 

چندصدايي (پلي فونیک)، آكورد (تا 4، 5 نت در دست) ديباسي (Debussy)، راول (Ravel)

گليساندو دوبل (Double glissando)، با هر دودست در جهتي يكسان يا حركت دادن به سمت يكديگر (مثال را ببينيد)

تکنیک‌های نواختن در ساز چنگ (Harp)؛

انعكاس شونده: اين طنين يا انعكاس عموماً ميرا می‌شود. هر چه نت پائين تر باشد، انعكاس يا طنين طولانی‌تر است.

تکنیک‌های نواختن در ساز چنگ (Harp)؛

زخمه زدن كوتاه و به‌شدت و ميرا شدن.

ميرا شده با انگشت يا كف دست سريعاً پس از striking.

تکنیک‌های نواختن در ساز چنگ (Harp)؛

نواخته شده در نزديكي صفحه صدا. اين نت‌ها شامل partial‌هاي بيشتر هستند و بنابراين صدايي روشن‌تر، متالیک‌تر، بيشتر شبيه گيتار و  پراکنده‌تر از نت‌هایي كه در ميانه سيم نواخته می‌شوند دارند كه صدايي پرتر دارند.

تکنیک‌های نواختن در ساز چنگ (Harp)؛

زخمه (پلكتروم) در ساز چنگ (Harp)؛‌

صدايي سخت‌تر، متالیک‌تر توليد می‌کند كه تعداد بيشتري partial دربردارد.

زخمه زدن به سیم‌ها با ناخن. اين تكنيك در قرون‌وسطی و دوره رنسانس مورداستفاده قرار می‌گرفت همچنين در سبك ايرلندي. در موسيقي قرن 20 ام نواختن با ناخن يك افكت صدايي خاص را ارائه می‌داد.  

تکنیک‌های نواختن در ساز چنگ (Harp)؛

ويبراتو سريع و آهسته روي يك سيم امکان‌پذیر است. زیروبمی و شدت صدا نوسان دارد.

Striking مكرر زیروبمی يكسان يا روي سيم يكسان يا روي دو سيم. به دليل انعكاس (طنين) تكرارها روي چنگ معمولاً روي دو سيم كه به‌صورت انار مونيك (enharmonically) يا مترادف در زیروبمی يكسان كوك می‌شوند.

در هنگام نواختن آكوردها تا چهار نت در هر دست امکان‌پذیر است. دست می‌تواند تا يازده سيم برسد كه مربوط به يازدهم هستند. اگر سيم بالايي دو بار با حركت دو پدال بالا برده شود يك دوازدهم حاصل می‌شود. دستيابي به بزرگ‌تر از اين معمولاً لازم نمی‌شود. انگشتان يك تا چهار به‌عنوان انگشتان نواختن استفاده می‌شوند (انگشت اول: شست، دوم: اشاره، سوم: انگشت ميانه، چهارم: انگشتري). انگشت پنجم (انگشت كوچك) تنها براي گليساندو چهار بخشه مورداستفاده قرار می‌گیرند.   

تکنیک‌های نواختن در ساز چنگ (Harp)؛

آكوردها نيز plaque را می‌نوازند به‌عبارت‌دیگر تمامي نت‌ها هم‌زمان صدا می‌دهند يا به‌عنوان يك آرپژ، با نت‌هایي كه به‌صورت هموار و سريعاً پياپي در یک‌جهت، چه صعودي (از نت‌های پائين تا بالا) يا نزولي (از بالايي تا پائيني) نواخته می‌شوند.  

تکنیک‌های نواختن در ساز چنگ (Harp)؛

تريل ها با یکدست می‌توانند به آهستگي نواخته شوند. با دودست آن‌ها می‌توانند خيلي سريع نواخته شوند.

تکنیک‌های نواختن در ساز چنگ (Harp)؛

تكرار سريع دو نت. كه می‌تواند مونوفونيك يا پلي فونيك باشد.

تکنیک‌های نواختن در ساز چنگ (Harp)؛

اساساً تكرار سريع دو نت. اگر دو سيم كه به‌صورت انارمونيك روي زیروبمی يكساني كوك شده‌اند پيانو بنوازند، به‌عنوان بيس بيگ لياندو (bisbigliando) يا زمزمه وار (نجوا وار) توصيف می‌شوند. موردي كه درباره صداي بيس بيگ لياندو خيلي جالب و جذاب است اين است كه زنگ زدن يك سيم همچنان می‌تواند ادامه يابد درحالی‌که سيم ديگر زخمه زده می‌شود.  

تکنیک‌های نواختن در ساز چنگ (Harp)؛

توليد يك اور تن (overtone) با قرار دادن گردي كف دست روي ميانه سيم درحالی‌که سيم هم‌زمان زخمه زده می‌شود. به‌عنوان يك قانون partial (اكتاو)  دوم صدا توليد می‌کند. بسته به اينكه در چه قسمتي سيم فشرده و زخمه زده می‌شود نت‌هایي تا حد partial‌پنجم قابل نواختن هستند.

تکنیک‌های نواختن در ساز چنگ (Harp)؛

موسيقي قرن بيستم و ساز چنگ (Harp)؛‌  

اجازه می‌دهد يك سيم در مقابل سيم ديگر برگردد.

گليساندو روي يك سيم با آچار كوك (يك آچار براي كوك مجدد سیم‌ها استفاده می‌شود)؛‌

تريل پدال، گليساندو پدال؛‌

ضربه زدن به سیم‌ها با چوب يا كمان آرشه؛‌

ضربه زدن به بدنه يا صفحه صدا؛  

در اينجا يك مثال براي گليساندو پدال آورده شده:

تکنیک‌های نواختن در ساز چنگ (Harp)؛