• loading

    loading

    0:00

طرز تولید صدا در ساز گيتار آكوستیک (Acoustic Guitar)؛

زری هاشمی

سه‌شنبه، 22 مرداد 1398

صفحه صداي گيتار اكوستيك يا بالاي گيتار اثر قوي روي بلندي صداي گيتار دارد. در اين فرايند هيچ تقويت صدا (امپليفيكيشن) در واقع رخ نمي‌‎دهد چرا كه هيچ منبع انرژي خارجي (همانند تقويت‌كننده الكترونيك) براي افزايش صداي گيتار اضافه نشده است. تمامي انرژي با زخمه زدن به سيم‌ها بوجود مي‌آيد. ولي بدون يك صفحه صدا، سيم‌ها تنها در داخل هوا حركت مي‌كنند بدون اينكه چندان هوا را به حركت درآورند. صفحه صدا سطح ارتعاشي را در طي فرايندي به نام تطبيق امپدانس مكانيكي (mechanical impedance matching) افزايش مي‌دهد. صفحه صدا هوا را بسيار آسان‌تر از سيم به تنهايي به حركت در مي‌آورد چرا كه صفحه صدا بزرگ و مسطح است. تمام این مسایل، بازده انتقالي انرژي سيستم را افزايش مي‌دهد و صدايي بسيار بلندتر منتشر مي‌شود.  

خواص آكوستيكي ساز گيتار آكوستیک (Acoustic Guitar)؛‌

طرز تولید صدا در ساز گيتار آكوستیک

گيتار اكوستيك يك بدنه توخالي دارد و اثر رزونانس و كوپلينگ بيشتر بازده انتقال انرژي را در فركلانس‌هاي پائين‌تر افزايش مي‌دهد. هوا در داخل حفره گيتار با مدهاي ارتعاشي سيم و صفحه صدا رزونانس مي‌كند. در فركانس‌هاي پائين، كه به اندازه جعبه بستگي دارد، محفظه صدا همانند هلهولتز رزنيتور عمل مي‌كند، افزايش يا كاهش حجم صدا دوباره بستگي به اين امر دارد كه هوا در جعبه هم فاز يا خارج از فاز با سيم‌ها حركت مي‌كند. در حالت هم فاز، صدا تا 3 دسي‌بل افزايش مي‌يابد. در حالت خارج از فاز، در حدود 3 دسي‌بل كاهش مي‌يابد. به عنوان يك هلهولتز رزنيتور، هوا در محل حفره در فاز يا خارج از فاز با هواي داخل جعبه و خارج از فاز با سيم‌ها مرتعش مي‌شود. اين تداخلات رزونانسي صدا را در فركانس‌هاي مختلف افزايش يا كاهش مي‌دهد و تن‌هاي هارمونيك مختلف را تقويت يا دمپ مي‌كند. در نهايت، ارتعاشات هواي حفره به هواي خارج از طريق حفره صدا كوپل مي‌شود، اگرچه در برخي انواع ديگر گيتار اين حفره حذف مي‌شود يا حفره‌هايي همانند سازهاي خانواده ويولن دارند. اين كوپلينگ بسيار كارآمد است چرا كه تطابق امپدانس كامل است: هوا است كه هوا را به حركت در مي‌آورد.

يك گيتار چندين مد كوپلينگ صدا دارد: سيم به صفحه صدا، صفحه صدا به هواي مرتعش و هر دو صفحه صدا و حفره صدا به هواي خارجي. پشت گيتار نيز تا حدي مرتعش مي‌شود، كه توسط هواي حفره به حركت در آمده و به بقيه گيتار كوپل مكانيكي دارد. گيتار به عنوان يك سيستم آكوستيكي، رنگ صدا را با توليد و تاكيد روي هارمونيك‌ها بوجود مي‌آورد و  اينكه چطور اين انرژي را با هواي محيط بيرون كوژل مي‌كند (كه در نهايت چيزي است كه ما به عنوان صدای بلندتر دريافت مي‌كنيم). كوپل بهينه شده، با اين حال، هزينه زمان بیشتری را در بردارد چرا كه انرژي سيستم با بازدهي بيشتر انتقال مي‌يابد. گيتارهاي با بدنه الكترونيك (كه اصلاً صفحه صدا ندارند) حجم صداي خيلي پائيني توليد مي‌كنند ولي ساستين بيشتري دارند.

تمامي اين تداخلات پيچيده كوپلينگ هوا و خود خواص رزونانسي صفحات، يك دليل كليدي است كه چرا گيتارهاي مختلف كيفيات تونال متفاوت دارند. صدا تركيب پيچيده‌اي از هارمونيك‌هايي است كه صداي متمايز (منحصر به فرد) گيتار را توليد مي‌كند.  گيتارهاي كلاسيك با سيم‌هاي از جنس روده انعكاس صداي كمي دارند و بنابراين قادر به جايگزين بانجوها شدن را نداشتند تا زمانيكه نوآورهاي منجر به افزايش حجمشان شد.

طرز تولید صدا در ساز گيتار آكوستیک

دو نوآوري مهم توسط شركت آمريكايي مارتين گيتارز ارائه شد. اول، مارتين سيم‌هاي فولادي را معرفي كرد. دوك، مارتين سطح بالايي گيتار را افزايش داد، محبوبيت اندازه بدنه dreadnought  در ميان نوازندگان گيتار اكوستيك مرتبط با  حم صداي بيشتري است كه توليد مي‌كنند. اين نوآوري‌ها به گيتارها اجازه رقابت كردن با بانجوها و جايگزين شدن به جاي آنه‌ا در گروه‌های موسیقی جز را داد. سيم‌هاي فولادي را روي دسته افزايش داده و براي پايداري، مارتين دسته را با يك ميله تنظيم فولادي مقاوم‌سازي كرد كه در گيتارهاي بعدي با سيم‌هاي فولادي به استانداردی در ساخت گيتار تبديل شد.  

يك گيتار اكوستيك مي تواند با استفاده از انواع مختلف پيك‌آپ‌ها و ميكروفون‌ها تقويت شود. با اين وجود تقويت گيتارهاي اكوستيك مشكلات فراواني در بازخورد شنيداري به همراه دارد. در دهه 1960 كاسه‌هاي پارابوليك (هذلولوي) اواسيون به ميزان چشمگيري بازخورد را كاهش و تقويت بيشتري براي گيتارهاي اكوستيك بوجود آوردند. در دهه 1970 اواسيون  صفحات صدايي نازكتري با استفاده از كامپوزيت كربن بوجود آوردند و لامينت (لايه‌هاي ورقه‌ورقه) نازك از چوب توس  در مدل ادامز توليد كردند، كه به عنوان يكي از طراحي‌هاي اساسي در تاريخچه گيتار شناخته مي‌شود. مدل آدامز حفره صداي صفحه صداي سنتي را در ميان 22 حفره كوچك صدا در محفظه بالايي گيتار خاموش كردند كه منجر به حجم بيشتر و كاهش بيشتر بازخورد در طي تقويت صدا مي‌شود. روش ديگر براي كاهش بازخورد سوار كردن يك ديسك لاستيكي يا پلاستيكي در داخل حفره صدا است.

رايج ترين پيك‌آپ‌هايي كه براي تقويت صداي گيتار آكوستيكي استفاده مي‌شوند پيك‌آپ‌هاي پيزو و مغناطيسي است. پيك‌آپ‌هاي پيزو عموماً زير زيني خرك در گيتار آكوستيك قرار داده م‌ شود و مي‌تواند در داخل يك ميكسر يا امپلي‌فاير متصل شود. پيك‌آپ پيزو ارائه شده توسط بالدوين در بدنه گيتارهاي اواسيون (ovation) بكار گرفته شده  است.

طرز تولید صدا در ساز گيتار آكوستیک

پيك‌آپ‌هاي مغناطيسي در گيتارهاي آكوستيك عموماً در حفره صدا قرار داده مي‌شوند و مشابه با گيتارهاي الكتريك هستند. كه اين شامل سنسورهاي بدنه و سيستم‌هايي است كه يك ميكروفون داخلي در كنار سنسورهاي بدنه يا زير پيك‌آپهاي زيني دارد.   

گيتارهاي آكوستيك مدرن و قديمي به شدت از نظر طراحي و ساختار متنوع هستند، بسيار متنوع تر از گيتارهاي الكتريك. برخي از انواع مهم گيتار كلاسيك (با سيم نايلوني) گيتار اكوستيك با سيم فولادي و گيتار استيل لپ هستند.